09.05.04 17:15
Ik was in Den Haag en had wat tijd over. Een zonnige dag in mei, dus waarom niet eens rondgeneusd in Wassenaar, niet uit nieuwsgierigheid naar de villa's van de zeer rijken of de bijna rijke snobs, laat staan naar de stulp van Máxima en Alexander - waar je trouwens toch niet bij kunt - maar naar het dorp zelf.

Zou het iets hebben? Nou en of! Zelfs een C1000. Nee, serieus: Wassenaar is een gaaf bewaard Oud-Hollands dorp, met niet één maar twee raadhuisjes (sinds 1925 gebruikt men een voormalig paleis van prins Frederik), een pleintje met een pomp, lage huisjes met zandloperluikjes, een oude bakstenen kerk met duidelijk romaanse èn gotische accenten. En het kerkhof!

Als iets informatie biedt over de bewoners van een oude stad of een dorp, dan is het de plaatselijke begraafplaats. Ook tijdens mijn vakanties in het buitenland zal ik ze zelden overslaan. Begraafplaatsen zeggen álles over een volkskarakter, over regionale cultuur. Deze week zag ik in een dorpje in het Duitse Saarland, dat er 's avonds kaarsjes branden op heel wat graven. Nabestaanden gaan ze aansteken en later weer doven, of laten dat doen (?). In Zuid-Duitsland en Oostenrijk is het de gewoonte, om elke zondag na de kerk even 'naar het graf' te gaan en er dan ook echt iets aan te doen. Het is er één bloemenzee, met een sterke voorkeur voor fel rood en hagelwit.

Op het kerkhof van Wassenaar zijn er onder de graven - meestal kruisloos, want hier liggen protestants-christelijke personen - drie die mijn speciale aandacht trekken.

Het eerste (wèl een kruis) is van een op 25 juli 1945 aangespoelde, onbekende persoon. Het ligt een beetje apart, maar goed zichtbaar van vóór de kerkhofmuur. Hoewel Wassenaar een Noordzeestrand heeft en het aanspoelen van lichamen niet echt bijzonder kan zijn, moet ik, afgaande op de datum toch aan de oorlog denken.

Enkele meters verderop het graf van een paardentrainer (Duindigt!), die van zijn nabestaande(n) de kwalificatie onvergetelijk heeft meegekregen, maar toch... Het is weliswaar een duur graf, met koperen of messing belettering (waarvan de naam één letter mist), maar het moet al een paar jaar niet meer zijn schoongemaakt.

En dan Jelle Zijlstra, een graf vrij dicht bij de kerk, met afdekplaat en opstaande steen die van strenge eenvoud - om niet te zeggen zuinigheid - getuigen. Goed onderhouden. Perkbloemen.

Jelle Zijlstra? Jazeker, de vooraanstaande Anti Revolutionaire politicus, op de drempel van 1966-' 67, na de beruchte Nacht van Schmelzer en de val van het Kabinet Cals, luttele maanden voorzitter van een interim-kabinet en vervolgens nog vijftien jaren President van de Nederlandsche Bank (zuinig!). Hij kwam (1918) uit een gereformeerde boeren familie in het Friese Oosterwierum, studeerde economie in Rotterdam, werd prof. aan de Vrije Universiteit en

maakte een glanzende financiële carrière. Hij overleed op kerstavond 2001 in Wassenaar.

Mensen van mijn leeftijd hebben de neiging bij het lezen van zijn naam Yellow submarine van de Beatles te neuriën. (Klik hier voor een fragment in Real Audio.) Dat komt door de cabaretier Wim Kan, de eerste die, aanvankelijk voor de VARA-radio en na lang aarzelen op tv, oudejaarsavondconférences hield. En verdomd, hoor je de tekst van Yellow Submarine, dan zou je ook kunnen verstaan: Jelle zal wel zien. Dat was de brainwave die Kan had in december 1966, toen Zijlstra min of meer als redder des vaderlands optrad. Hij zong, op de melodie van de Beatles:

Waar we heen gaan, Jelle zal wel zien.

Wim Kan is vrijwel vergeten. Jelle Zijlstra ook. Maar als de laatste niet helemáál is vergeten, dan komt dat - merkwaardige spagaat - door Wim Kan en zijn oudejaarsliedje.

Doorsturen

Website gemeente Wassenaar

20.05.04 10:08
In Scheveningen (geboorteplaats Wim Kan, 1911) zag ik gisteren het lelijke, nogal provinciaals aandoende standbeeld terug van de cabaretier met zijn echtgenote en collega Corrie Vonk. Het stond jarenlang op het Leidseplein in Amsterdam, vlakbij de Stadsschouwburg, raakte daar, op z'n zachtst gezegd wat gedateerd en verhuisde in 1997 naar het plein voor het Kurhaus. Het werd daar toen onthuld door Kan's pupil Paul van Vliet (ook al weer still going strong).

Links: Jelle Zijlstra's graf in Wassenaar...eenvoudig.