Leiden voor de Leienaars
Leiden voor de Leienaars |
|
hhBest |
04|04|05 Ik loop door de Haarlemmerstraat, passeer de Blokker en ga de tweede steeg daarna rechtsaf. Zo kom je aan de Oude Rijn. links zie je dan een ijzeren ophaalbrug, daarachter een pand dat meer dan een eeuw een drukkerij heeft gehuisvest. Stoom- Boek- en Steendrukkerij staat er nog steeds op de gevel. Dat betekent, machines die aangedreven worden door stoom, waarmee boeken worden gedrukt, met behulp van de steendruktechniek. Jammer dat er geen boeken meer worden gestoomsteendrukt, want dat had ik nog wel eens willen zien. |
 |
||
In het pand zit nu een weggeefwinkel. Op zaterdag, zegt men, wemelt het daar van de allochtone vrouwen, die maximaal vijf dingen tegelijk mogen meenemen. Voorbij die winkel sla ik, linksaf, de Koppenhinksteeg in, want ik moet bij Ben van Kempen aan de Kaasmarkt zijn.
Ben, theatermaker en beeldend kunstenaar en getrouwd en samenwerkend met mijn dochter Anita, zit met diverse collega's in wat heet de Kaasmarktschool. |
 Lente bij de Pieterskerk |
||
Die school is gebouwd in de jaren twintig voor onderwijs aan gereformeerde jongelingen. Kun je nog zien aan teksten en afbeeldingen in de hal. Dat het gebouw er nog staat, is niet te danken aan oud-D66-wethouder (oud-minister en kamerlid) Pechtold, want die had de ruimte willen benutten voor meer Kaasmarkt-parkeerruimte. Maar Pechtold is dus weg en Leiden is er opeens achter gekomen, dat in de hal een trap zit met een zwevende constructie, op grond waarvan het gebouw nu genomineerd is voor de gemeentelijke monumentenlijst. De kunstenaars blij, natuurlijk. Een groep, zich noemende Uitschot, had alvast 'ter verdediging van de Kaasmarktschool' een robuust houten sculptuur voor de deur gezet... Ben van Kempen kijkt geamuseerd bij mijn redeneringen over Leiden. Ofschoon ruim 65 jaar geleden geboren in Zoeterwoude-Rijndijk, is hij trots op zijn stad. Hij zal me wel eens even rondLeiden, zegt hij en kondigt ondertussen een expositie van zijn collages en recent werk op papier aan in de brasserie van de Hortus Botanicus (13 mei-26 juni 2005). In zijn Kaasmarktstudio werkt hij aan 'n boel dingen tegelijk, waaronder het inlijsten. Er liggen boeken over Rembrandt Harmenszoon van Rijn open. |
 Reliëfcollage van Ben van Kempen |
||
'We gaan een educatief muziektheaterstuk maken: De hond van Rembrandt,' onthult hij. Dit met het oog op het naderende Rembrandtjaar 2006, als het 400 jaar geleden is dat de grote schilder in Leiden werd geboren. De muziek voor dit spektakel zal worden gecomponeerd door Burkhardt Söl, wiens atelier zich eveneens in de Kaasmarktschool bevindt. 'Hij heeft een etspers en die mag ik gebruiken', vervolgt Ben, die mij het apparaat laat zien in Burkhardts werkruimte - een kunstwerk op zich. Jammer, dat Burkhardt ziek is, want zowel zijn atelier als de beschrijving, die Anita later geeft van het etsdrukproces wekt nieuwsgierigheid naar zijn persoon: Elke keer als Burkhardt een vel ets papier had neergelegd zei hij; 'zo deze ligt mooi in het midden!' Ben geeft mij een cd, getiteld The Singing Garden, 20 lofliederen op de Hortus Botanicus uit 1999. Muziek: Burkhardt Söl. Beluister een StreamingAudio-fragment van het lied Banaanrijk bladerdom, met Djoke Winkler Prins, sopraan, Brian Masuda, piano en Dil Engelhard, fluit. Grappig stukje. |
 In het atelier van Burkhardt Söl aan de Kaasmarkt. |
||
Ben van Kempen maakt veel theater voor kinderen. Hij oefent op zijn negenjarige kleindochter. Dat gaat zo: Staan ze te wachten voor een museum. Staat daar Hoofdingang. Zegt opa Ben: 'Wij mogen hier niet naar binnen. Dat mag alleen het Hoofd.' Hahaha. Educatief doen en toch de kinderen boeien. Valt niet mee. 'En dan zitten ze me vaak nog op m'n woordgebruik te beoordelen', zegt Ben veelbetekenend. Precies. Beoordeelaars, die bijna per definitie woordarmer zijn dan hij. Ik herken dat van mijn laatste journalistenjaren in dienstverband. Jonge collega's, die je niet meer konden volgen... Aansporing tot infantilisering, waarop we natuurlijk niet ingaan. Kinderen pakken trouwens meer op dan je denkt. Enfin, zie ook: http://home.hetnet.nl/~theaterpopject/ En verder: Ben van Kempen kreeg een leuke opdracht van de Leidse woningbouwcorporatie, waarvan hij een pas gerenoveerde flatwoning aan de Merendonk huurt: een wanddecoratie in de hal. Klik hier voor het resultaat. Tijdens de stadswandeling zien we nog Rembrandt door een raam van de Latijnse School, waarvan hij ooit leerling was, naar buiten kijken. Dag Leienaar, geniet er maar van. En op het Rapenburg, bestaat de petite histoire uit een bovenlicht met fragment van een oude Franstalige uitspraak, die bij de Britse ridderorde van de kousenband hoort: Qui mal y pense, Wie er iets kwaads in ziet. De volle spreuk luidt: Honi soit qui mal y pense - Wee degene die er iets kwaads in ziet. Even verderop maakt een studentenclubje een lentelijk roeiboottochtje op de Oude Rijn. Bij de Pieterskerk moppert een senior met een camera, dat de auto's het mooie beeld verstoren. Ik zeg: Het leven gaat verder. Leiden voor de Leienaars, met en zonder auto. |
 Rembrandt kijkt door een raam van de Latijnse School in Leiden, waarop hij ooit leerling was... (Zelfportret.) |
||
|
|
|
Vriend Rob zei bij het kennis nemen van dit verhaal. 'De Gele Tram, die tot in de jaren vijftig van Den Haag via Wassenaar naar Leiden reed, ging tot het einde van de Haarlemmerstraat. Rob, wiens vader conducteur-bestuurder was op die Gele Tram, heeft aan het fenomeen een fraaie website gewijd. Daarin zijn dagboeknotities van de vader opgenomen. 'Leiden was voor ons Hagenaars de dichtstbijzijnde grote stad. En wij hadden als familie van een HTM-werknemer natuurlijk vrij reizen.' Dat was nog eens 'n lightrail. Hoe ze zoiets ooit hebben kunnen opheffen... |
