ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Geschiedenis’
Biografie die Christoffel Plantijn recht doet
juni 18th, 2014 | 
Author: Drukker en uitgever van wereldklasse in de Nederlanden van de 16e eeuw
Hij was een Franse halfwees, die ‘zijn eigen vader moest zijn’, leerde het boekbindersvak in Caen, emigreerde naar de toenmalige handelsmetropool Antwerpen en stichtte daar een drukkerij en uitgeversbedrijf van wereldklasse: Christophe Plantin – Christoffel Plantijn – Plantinus, ca. 1520-1589.
Historica Sandra Langereis beschreef zijn leven in het tumultueuze tijdsgewricht van de godsdienstoorlogen en de opstand tegen de Spaanse koning Filips II. De Woordenaar is een formidabel boek, een must voor (aspirant) economen, historici, journalisten, schrijvers, grafici, ontwerpers, uitgevers en iedereen die wil weten, hoe het ook weer zat met opkomst van het protestantisme, de 80-jarige oorlog en de splijting van Noord- en Zuid-Nederland.
Posted in 
Kinderen in Kamp Vught herdacht met ballonnen
Eenenzeventig witte ballonnen zijn zondagmiddag opgelaten vanaf Nationaal Monument Kamp Vught. Ze vertegenwoordigen de 71 jaren die verstreken zijn sinds het kindertransport van juni 1943. Toen werden 1269 kinderen de dood ingestuurd: via Westerbork naar de gaskamers van Sobibor.
© Foto Jan van de Ven
D-Day is eigenlijk een heel beperkt begrip
Het onmetelijke maar vergeten lijden van Normandië in 1944
Normandische vluchtelingen, uitgeput en in shock door de eindeloze gevechten. Foto uit D-Day. The Battle for Normandy van Antony Beevor
Natuurlijk waren de spots op 6 juni, 70 jaar na dato, weer gericht op de stranden van Normandië, waar, hoe wrang gezien de ‘nooit weer-intenties’ van 1944-‘45, de wereldleiders elkaar beloerden in plaats van elkaar in de armen te vallen. Maar die ongekend omvangrijke armada van oorlogsschepen en vliegtuigen en de duizenden geallieerde soldaten die meter voor meter de kust veroverden en de rotsen beklommen, waren nog maar het begin.
Achterom kijken 48
| In deze serie, getiteld Achterom kijken, plaats ik mijn hoofdzakelijk documentaire foto’s, gemaakt in onder meer Friesland (1956-1961) en Noord-Brabant (vóór 1956 en sinds 1961). Meer info hierover. Klik op de foto voor het originele exemplaar. De complete serie is via ‘Rubrieken’ in het menu (links) te bereiken. © Guido t’ Sas. |
De opkomst van de kleurenfotografie, 1960 
Rond 1960 kwam de kleurenfotografie ook voor semi-professionelen en amateurs in zwang. Nee, geen afdrukken, maar dia(positieven), die werden ingeraamd, tussen twee stukjes glas. Daarvoor werden zogenaamde omkeerfilms gebruikt. Je kreeg dus geen negatieven.
De klokkenroof
Op 11 april is bij Petit & Fritsen in Aarle Rixtel de laatste klok gegoten. Het eeuwenoude familiebedrijf hield op te bestaan – werd overgenomen door Eijsbouts in Asten (nu de laatste klokkengieterij in Nederland). Frank Fritsen (1958) tegen Het Parool: ‘Tot ik mijn laatste adem uitblaas zal het pijn blijven doen.’
Meer op Manieren
Ogen van de oorlog
De achtentwintig portretten van oud-gevangenen van Kamp Vught zijn terug van weggeweest: Ogen van de oorlog, een prachtige expositie met het werk van fotograaf Rogier Fokke. Foto © Jan van de Ven
‘Moeders! Voor conserven naar de Achelse Kluis’
Er is een actie gaande, om (delen van) de Achelse Kluis een passende bestemming te geven en zo voor het nageslacht te behouden. Er verblijven nog maar weinig, overwegend hoogbejaarde monniken in de Sint-Benedictusabdij, die tegenwoordig een dependance is van de Cisterciënzers (ook wel Trappisten genoemd) van de abdij van Westmalle. ‘Achel’ is trouwens in de negentiende eeuw uit die abdij voortgekomen. Het wordt een heksentoer, de contemplatieve sfeer daar enigszins te behouden. Nu al is het een toeristische trekpleister.
Meer op Manieren
Het Vrije Volk moest het met een bakfiets doen
Een aardig geluidsbestand uit het VPRO-archief opgediept: Journalist Johan van Minnen in een gesproken column over Het Vrije Volk (HVV), het Friesch Dagblad en de Leeuwarder Courant (LC) in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Johan heeft het daarin ook over mijn vriend, de flexibele vrijbuiter Sjoerd Andringa, inmiddels 92 en naar omstandigheden ´in goede doen´ in een zorgboerderij bij Leeuwarden. (Foto, onlangs gemaakt door zijn zoon Frans: Sjoerd met zijn rolleiflex.)
Moest de redactie van de Friese editie van HVV het doen met een bakfiets, de LC beschikte over een Jaguar en in 1956 over een van de eerste Citroën DS-en (bijgenaamd Snoek).
Fragment OVT 19 oktober 2003 (5,5 min.)
Posthoorns of jachthoorns?
 Wapen van Eindhoven met daaronder een posthoorn. |
In een beschrijving van het gemeentewapen van Eindhoven (Eindhovens Dagblad van heden) is sprake van drie posthoorns. Die zouden zijn ontleend aan het wapen van het geslacht Horne dat ooit in Brabant (Eindhoven, Cranendonck, Boxtel, Liempde) de dienst uitmaakte. Maar zijn het posthoorns? |
Een omstreden vergelijking nader getoetst
Bondskanselier Merkel gaf de EU-regeringsleiders vlak voor Kerst een ongemeen kritische veeg uit de pan. Ze vergeleek de situatie waarin Europa zich bevindt met die aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, in 1914. Nog maar enkele jaren geleden had een Europese regeringsleider er niet over gepiekerd een dergelijke vergelijking in de groep te gooien: hoongelach van de collega’s zou zijn of haar deel zijn. En dat was waarschijnlijk nog het minst schaamtevolle gevolg van zo’n uitspraak. Want het Europa van nu vergelijken met het continent dat in de zomer van 1914 vrolijk de wapens opnam voor het uitvechten van ‘een korte en verhelderende oorlog die de decadente Europese wereldmachten eens flink zou opschudden’, dat slaat nergens op. In de verste verten niet. Of toch?
Wat overbleef na een beschieting in 1914
Bijna honderd jaar geleden, aan het begin van de Grote Oorlog, werd de Belgische stad Mechelen beschoten en een kapel in de Romboutskathedraal, 47 jaar eerder ingericht na de heiligverklaring van de negentien Martelaren van Gorcum, vernield.
Van de negentien beelden zijn er zeven over. Ze staan nog in de kerk. Opvallend detail: de beelden van de zogenaamde wereldheren (seculiere priesters) zijn over het algemeen wat groter dan die van de monniken (religieuzen).
Vliegende bommen
De V1 (Vergeltungswaffe 1) die deze week in Kruisland is opgegraven, was eigenlijk het eerste onbemande vliegtuig. Geen raket, maar ze had wel een ‘vlammende pijp’, meestal aan de zijkant, In 1944-‘45, na de bevrijding van het zuiden, kregen wij ze over ons heen, als ze vanuit Den Haag richting haven van Antwerpen werden gestuurd. We noemden ze vliegende bommen.
Meer op Manieren
‘Vrederust’ in goede handen
Het monumentale Ginnekense buitenhuis Vrederust, waaraan wij onlangs een uitvoerig artikel wijdden, blijkt in zeer goed handen te zijn geraakt. De nieuwe eigenaren, de broers Gert en Robert Struijk (TCR Plastics) willen in het pand een permanente expositie over de geschiedenis van Vrederust inrichten.
Een rijk historisch rad voor de ogen
Hoe in een paar dagen je kijk op de geschiedenis, ik bedoel op de geschiedenis van Nederland van de laatste zeventig jaar, kan veranderen. Kort samengevat wat je altijd min of meer gedacht hebt: toen we samen met de geallieerden de Duitsers in de pan hadden gehakt, begonnen we energiek aan de wederopbouw van het zwaar geteisterde land. Wij waren die babyboomers, weet je wel? Wij hebben het land vanaf de fundamenten wederopgebouwd, en intussen spaarden wij ons laatste korstje brood uit onze monden om ervoor te zorgen dat onze kinderen en kleinkinderen het beter zouden hebben dan wij.
Meer op SanteLOGie
Bunkerdrama Vught 70 jaar geleden
Een geëmotioneerde Heddy Lester op de plek waar het allemaal echt gebeurde. Haar moeder was een van de 74 vrouwen die in de nacht van 15 op 16 januari 1944 veertien uur lang werden opgesloten in een cel van negen vierkante meter in SS-Concentratiekamp Vught. Tien vrouwen kwamen die nacht om. Foto © Jan van de Ven
De winkelier van toen
De media puilen uit van berichten en verhalen over het verdwijnen van winkels en de leegloop van stadscentra. Het wordt er niet gezelliger op constateert onder anderen Jos Kessels in het ED over de situatie in Eindhoven, al ziet hij het ‘over de kop gaan’ van winkels als ‘iets van alle tijden’.
Niet alleen Brabantse gezinnen waren groot
De Millse schilder Kees Bastiaans (1909-1986) beeldde in 1949 zichzelf met zijn gezin af. Het olieverfschilderij (200 x 261 cm) behoort tot de vaste collectie van het Noordbrabants Museum.
Tot in het midden van de vorige eeuw was een groot gezin in Brabant heel gewoon. Twaalf, dertien kinderen, kon best. Het kon te maken hebben met de bevolkingspolitiek van de r.-k. kerk, wier armen (oftewel ‘de schortebanden van Onze Moeder de Heilige Kerk,’ zoals de historicus L.J. Rogier het uitdrukte) zich wijd konden uitstrekken. Historisch is een briefje vanuit Limburg gericht tot een jong katholiek echtpaar in Friesland met de vraag ‘Komt er nog wat van?’
Tot de activiteiten van het Noordbrabants Museum in Den Bosch in 2014 behoort een grote tentoonstelling gewijd aan dit onderwerp, van 21 juni tot 21 september.
Achterom kijken 28
| In deze serie, getiteld Achterom kijken, plaats ik mijn hoofdzakelijk documentaire foto’s, gemaakt in onder meer Friesland (1956-1961) en Noord-Brabant (vóór 1956 en sinds 1961). Meer info hierover. Klik op de foto voor het originele exemplaar. De complete serie is via ‘Rubrieken’ in het menu (links) te bereiken. © Guido t’ Sas. |
Fotojournalisten en hun beperkingen
Koningin Juliana in gesprek met ‘gewone Friezen’ tijdens een werkbezoek aan Leeuwarden, ca. 1957. Fotografen en ‘n enkele filmer (Bioscoopjournaal?) maken hun geijkte beelden.
Fotojournalisten hadden en hebben hun beperkingen. Zeer onlangs bezorgden fotografen een brief ten Witten Huize, waarin zij hun beklag deden over het feit dat zij stelselmatig worden geweerd bij optredens van president Obama, die dan als doekje voor het bloeden de media de overigens uitstekende producten van zijn huisfotograaf, Pete Souza aanbiedt. Het zal duidelijk zijn: die persfotografen zouden Obama ook wel eens willen betrappen op losse veters.
Rob Ruggenberg: ‘Eigenlijk ben ik nog steeds een onderzoeksjournalist’
Enorme belangstelling voor nieuwe historische jeugdroman
Het herbouwde handelshuis van de VOC op het Japanse eiland Hirado, dat in het nieuwe boek van Rob Ruggenberg een voorname plaats inneemt.
De nieuwe historische jeugdroman van Rob Ruggenberg, De boogschutter van Hirado, zijn vijfde boek, geniet overweldigende belangstelling. Het verhaal, dat twee weken geleden verscheen, als steeds bij Querido, is al in een aantal media lovend besproken en de schrijver is uitgebreid geïnterviewd, onder meer door het Eindhovens Dagblad en de PZC (Provinciale Zeeuwse Courant). Read the rest of this entry »
Achterom kijken 27
| In deze serie, getiteld Achterom kijken, plaats ik mijn hoofdzakelijk documentaire foto’s, gemaakt in onder meer Friesland (1956-1961) en Noord-Brabant (vóór 1956 en sinds 1961). Meer info hierover. Klik op de foto voor het originele exemplaar. De complete serie is via ‘Rubrieken’ in het menu (links) te bereiken. © Guido t’ Sas. |
Hoog bezoek aan Friesland, journaille geweerd, 1956
Mei 1956. De toenmalige minister van Economische Zaken, prof. dr. Jelle Zijlstra, vergezelt zijn Belgische collega Jean Rey bij een informeel werkbezoek aan oostelijk Friesland. De bewindslieden bezochten daarbij onder meer de scheepswerf van Bodewes (nu Damen) in Bergum (foto, waarop Rey, uiterst links, in gesprek is met Zijlstra).