ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Geschiedenis’
Het Openluchtmuseum van de Democratie
september 28th, 2017 | 
Author: 
Diorama slavendans in Suriname. Gezien in het Rijksmuseum te Amsterdam.
et is De Telegraaf die het meldt, dus een kleine slag om de arm is wellicht raadzaam, maar de inhoud van het bericht is van dusdanig absurde aard dat het wel waar moet zijn: behalve staand het Wilhelmus zingen, alle vijftien coupletten, elke ochtend weer, moeten Nederlandse scholieren voortaan minstens éénmaal (maar natuurlijk het liefst elleke dag) het Rijksmuseum in Amsterdam bezoeken en minstens éénmaal de Tweede Kamer.
Meer op SanteLOGie – Voorpagina hhBest
Posted in 
Toch maar weer eens: ‘Boeven van weleer’
|
|
ie discussie over omstreden helden uit het verleden duurt intussen al meer dan tien jaar, om precies te zijn sinds de uitglijder van toenmalige premier Balkenende over VOC-mentaliteit. Van het een kwam het ander. In Hoorn is het gewraakte standbeeld van J.P. Coen na veel gekissebis, voorzien van een verklarende, respectievelijk relativerende tekst. Een keurige oplossing. Nu nog de naar hem genoemde tunnel? Ik zou zeggen, ach nee, laat maar. Meer op Manieren – Voorpagina hhBest |
Website Joop: Gouden koets behoudt omstreden ‘slavenpanelen’
Het was, kortom, een mooie monumentendag
In het duister van zijn boerderij aan de Bosscheweg in Den Dungen toont Adriaan van Abeelen (rechts) met een zaklampje zijn archeologische vondsten uit Boxtel (kasteel Stapelen) en Den Bosch. Foto © Jan van de Ven
Jan van de Ven
driaan van Abeelen (onder meer voorzitter van natuur- en milieuvereniging Het Groene Hart) vertelt in zijn historische boerderij aan de Bosscheweg in Den Dungen honderduit. Hij stapelt over ambtenarij, subsidieperikelen, vergunningenbeleid, monumentenzorg en ridicuul gedoe de ene anekdote op de andere, ten gehore van een groepje mensen dat de kans grijpt die open monumentendag biedt: binnenkomen waar normaal gesproken de deur dicht is.
Eerbetoon voor Brabantse kunstenaar Luc van Hoek
J.C.M. van der Schoot
|
|
 |
en uitvoerig eerbetoon aan een rasechte Brabantse kunstenaar uit de voor- en naoorlogse tijd tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Zo zou je de uitgebreide expositie mogen noemen, die is ingericht met werk van Luc van Hoek (1910-1991) –> in de fraaie behuizing van Heemerf De Schutsboom in Goirle. Het is een lovenswaardig initiatief van de heemkundekring De Vyer Heertganghen. Een hand op een koninklijke schouder
Koningin Wilhelmina en kroonprinses Juliana tijdens een wandeling over het landgoed Anneville, voorjaar 1945. Fotograaf onbekend.
Eigenlijk was het niet een hand, maar een knuist op een koninklijke schouder; dat leg ik straks nog wel uit. Jolande Withuis vermeldt in haar boek Juliana een waarschuwing van de toenmalige kroonprinses richting haar moeder dat men het in Canada (waar Juliana tijdens de oorlog verbleef) heel gewoon vindt, de hand op je schouder te leggen. Men moet dit zien in het licht van het stijve hofprotocol, dat elk lijfelijk contact met het ‘gewone volk’ uitsloot. Het was Juliana die daar rigoureus een einde aan maakte. Zij wilde, later als vorstin, vooral gewoon zijn.
‘Geef terug’
Elisabeth TV interviewde Peter van Steenhoven van de Geschied- en Oudheidkundige Kring De Oranjeboom over de Vrede van Breda, 31 juli 2017 driehonderdvijftig jaar geleden. Maar er ging even iets mis 😉 Bij die vrede ‘ruilde’ Holland de kolonie Nieuw Amsterdam (het tegenwoordige New York) met de Engelsen tegen het toen veel waardevoller Suriname. Het volledige video-interview staat hier
Auto’s reden in WO2 op houtgas
De gasauto van de Bredase houtvester van Staatsbosbeheer P.M. Tutein Nolthenius (rechts). Links chauffeur Gerrit van Hoek uit Ulvenhout, die in een boek over de oorlog van de heemkundekring in Nieuw Ginneken de werking van het voertuig precies wist te omschrijven. Foto uit privécollectie.
Een bedrijf in het Gelderse Weurt experimenteert, in samenwerking met het waterschap, met de recycling van (baby- en incontinentie-) luiers, d.w.z het plastic én de ‘inhoud’. De opbrengst is onder meer biogas, zo lees ik in dagblad Trouw.
Het gaat momenteel altijd over zonne- en windenergie, maar kennelijk is biogas nog steeds een interessante optie. Aanvankelijk dacht ik dat houtgas ook als bio kon worden beschouwd, maar even googlen levert op, dat het tot het zogenaamde syngas (synthetisch gas) wordt gerekend. Ik heb niet de competentie, daar verder in technische zin op in te gaan, maar wat ik wel weet is dat houtgas bij de benzineschaarste in WO2 een uitkomst was. De streekbussen van de BBA (Brabantsche Buurtspoorwegen en Autodiensten) werden er bij voorbeeld mee aangedreven.
Bavel
De vernietiging van De Brouwers ging tijdens de bevrijding van West-Brabant bijna letterlijk als een lopend vuurtje door het gewest. Foto Heemkundekring Paulus van Daesdonck – auteur onbekend.
ijdens de bevrijding van Breda eind oktober 1944 door de Eerste Poolse Pantserdivisie onder aanvoering van generaal Stanislaw Maczeck (iemand kwam onlangs op het onzalige idee, het naar hem genoemde museum een andere naam te geven – te zot voor woorden) heeft het dorp Bavel de klappen moeten opvangen. Breda kwam er praktisch ongeschonden uit te voorschijn (de verdienste van de latere ereburger Maczeck cs), maar in Bavel en omgeving brandden tientallen boerderijen af. plus het beroemde cafe/pension De Brouwers, gevestigd in een eeuwenoude hoeve. Een horecapand met de naam ‘Vanouds De Brouwers’ is het enige wat rest.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
Marianne de France langs het parcours
Marianne de France (rechts) langs het parcours van de Tour 2017. Midden: Brigitte Bardot in 1969 en links: op het beroemde schilderij van Delacroix omstreeks 1830
Marianne de France, wie kent haar niet, al is het maar van de postzegels. Sinds de revolutie is ze het symbool van de Franse liberté – vrijheid. Delacroix schilderde haar omstreeks 1830 en daarna hebben tal van beroemdheden als zodanig gefigureerd, onder wie Brigitte Bardot en Catherine Deneuve. De onbekende vrouw met de tricolore stond zaterdag op het dak van een camper langs het parcours door het departement Tarn. Helemaal 2017. Een van de beweringen over de geschiedenis van Marianne luidt dat ze in dat departement is uitgevonden.
Voorpagina hhBest
En Bredero sprak…
e spoorbrug over het Hollands Diep (Moerdijkbrug) gaat vanaf 25 juli achttien dagen op slot: een kilometer rails moet worden vervangen. Gelukkig is er nog de autobrug. Dat was in 1945, na de bevrijding van ook het noorden, wel anders.
Meer op Manieren – Voorpagina hhBest
‘Eten’ in het concentratiekamp
De Vughtse topkok John Kocken met zijn versie van de Philiprak van Kamp Vught. Dezelfde ingrediënten als in 1943, maar net even anders bereid en opgediend… Foto © Jan van de Ven
Jan van de Ven
Het menu van de dag in Kamp Vught anno 1943: ’s morgens alleen surrogaatkoffie, tussen de middag koolsoep die net zo dun was als de nepkoffie van ’s morgens en aan het eind van de dag een stuk slecht brood ter grootte van een vuist. er was weinig keuze: eten wat de pot schaft.
Zo ging dat met eten in oorlogstijd in een SS-concentratiekamp.
Over eten in oorlogstijd is een tentoonstelling te zien bij Nationaal Monument Kamp Vught.
Meer op beeldenstormer.nl – Voorpagina hhBest
Nostalgie
Krakersrellen. geen woning, geen kroning. Amsterdamse rellen in het hartje van Den Bosch. Dit is de entree van de tentoonstelling ‘De jaren tachtig, doemdenkers & positivo’s’ in het Noordbrabants Museum. Foto © Jan van de Ven
Meer op beeldenstormer.nl
De paardenmoppen van de brouwerij
Eeuwenoud was de Bredase brouwerij De Drie Hoefijzers, genoemd naar een smidse aan de overkant. In de tweede helft van de vorige eeuw na overnames, zeg maar globalisering, en naamwisselingen (Oranjeboom, Skol) ter ziele gegaan. Het wachten is nu op de handige jongens, die inhaken op de trend naar speciaalbieren en daarbij de ‘rustieke’ naam in ere herstellen.
Markant stukje geschiedenis van DDH: de paardenmoppen, die in het midden van de vorige eeuw in kranten en op bierviltjes verschenen. Paarden met drie hoefijzers zichtbaar aan de bar. Ik heb nog eens ‘n prijsje gewonnen met het onderschrift: ‘Beter dan vier is drie met bier’.
Voorpagina hhBest
Hoe een Brabantse pastoor zijn kudde probeerde te beschermen tegen de ‘verderfelijke stad’
Princenhage (met stoomtram) omstreeks 1920. Foto Princenhaags Museum.
Annexatieperikelen rond Breda duurden meer dan veertig jaar
Vijf en zeventig jaar geleden, middenin in Wereldoorlog 2, annexeerde Breda ‘eindelijk’ onder meer Ginneken en Princenhage; de strijd had meer dan veertig jaar geduurd, want de eerste poging tot gebiedsuitbreiding van de in 1870 van haar wallen ontdane stad geschiedde in 1899. Voor de oorlog waren de annexaties al zo goed als in kannen en kruiken, maar de stad is lang aangewreven dat ze ‘van de bezetting heeft geprofiteerd.’
Daarmee vergeleken, een warme hap
Het diner dat koning Willem Alexander 150 landgenoten voorschotelde in het Paleis op de Dam, was ‘een warme hap’ vergeleken bij de lunch, offert par la commune de Ginneken aan zijn voorvader Willem III op 30 november 1874.
De hoftaal was in die tijd nog Frans, dus ook termen als ‘een vorkje prikken met’, of ‘aanschuiven’ zoals die vandaag in de kranten staan, waren er niet bij. Trouwens, is dat aanschuiven niet de taak van de lakeien?
Open Joodse huizen
Drie foto’s van Joden die in de tweede wereldoorlog in de Nazi-vernietigingskampen zijn vermoord aan een muur in De Mortel, achter de voormalige synagoge van Den Bosch. Foto (c) Jan van de Ven
Jan van de Ven
isteren heb ik vijftien verhalen gelezen over Joden uit Den Bosch en Vught die in de Nazi-vernietigingskampen zijn omgekomen. Lijkt me volkomen overbodig op te merken dat je daar niet vrolijk van wordt, zeker niet als je net een verhaal in de krant hebt gelezen waarin wordt verteld dat op scholen de ontkenning van de holocaust de klas binnenkomt. Er zijn niet alleen maar feiten, tegenwoordig, er zijn ook alternatieve feiten… tjee, wat ben ik blij dat ik gedegen journalistiek ben opgeleid…
Meer op beeldenstormer.nl — Voorpagina hhBest
Heck’s/Ruteck’s lunchrooms pure nostalgie
Heck’s lunchroom in Utrecht. Het interieur verraadt invloed van Nouveau Art, oftewel Jugendstil, een kunststroming die toen overigens al over z’n hoogtepunt was. Prentbriefkaart uit particuliere collectie,
Heck, later Ruteck, was tussen 1923 en 1970 een lunchroom-keten met vestigingen in Nederlandse (middel)grote steden. Voor de opkomst van de Chinese restaurants, waren zij de gelegenheden waar de burgerman ‘wel eens uit eten’ ging; locatie van zakelijke en minder zakelijke afspraken. Pure nostalgie, maar daarvoor moet je wel minstens zeventig zijn. ‘Bijzonder was het gratis entertainment: zo hebben André van Duin en de zangeres Connie van den Bosch bij Ruteck’s hun eerste schreden op weg naar succes gezet,’ schrijft Cees Mallander in een aardig artikel over dit stukje horecageschiedenis op de website Oneindig Noord Holland. Maar hun latere tv-optredens, het huisgebonden entertainment, zullen mede hebben bijgedragen aan het teloor gaan van de Rutecksformule. In Utrecht kon je er, zo te zien ook biljarten. In Breda was een Heck/Ruteck-restaurant aan de Korte Brugstraat.
Voorpagina hhBest
Het verdwenen torentje
Twee plaatjes van Sint-Oedenrode (‘Rooi’) in het verleden. Het bovenste is van de koster-schilder Jo van der Kaay (1914-2001), dat eronder van diens collega koster Adriaan Brock (1775-1834). Het schilderijtje van Van der Kaay werd onlangs op Twitter gezet door Bert de Graaf (die dat gelukkig vaker doet met plaatjes van Oud-Rooi), de tekening van Brock staat op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC). Waarom deze twee plaatjes? Het gaat om het torentje links van het oude raadhuis. Dat zag ik voor het eerst in de tweet van De Graaf. ‘In levende lijve’ had ik het nog nooit gezien, dus veronderstel ik dat het om een afgebroken kerkje of kapel gaat. De bekende knoptoren van Rooi is het niet, want dat klopt niet met de zichtlijn. De tekening van Brock is de bevestiging. Daarop zie je trouwens links de knoptoren.
Rooie wortels weverij De Ploeg in Bestse hei
Tien jaar geleden is het, dat de beroemde Weverij De Ploeg in Bergeijk werd gesloten. Tien jaar heeft het geduurd, aleer het probleem van een nieuwe bestemming voor dit rijksmonument kon worden opgelost: vestiging van de specialist in projectbouw Bruns. De economische crisis, die in 2008 toesloeg, heeft ongetwijfeld een rol gespeeld. Tien jaar geleden besteedden wij op hhBest versie 1.0 aandacht aan de in Best begonnen geschiedenis van De Ploeg (als landbouwcoöperatie <-) en de Bergeijkse fabriek, ontworpen door Gerrit Rietveld. Vandaag herplaatsen wij dat verhaal op hhBest 2.0
De geheime aantrekkingskracht van jaartallen
Boekbespreking door Sante Brun
De laatste jaren komen regelmatig boeken uit met een jaartal als titel. Twee ervan vond ik bijzonder geslaagd, zoals 1913 van Florian Illies en 1927 van Bill Bryson. Het eerste maakt plausibel dat voor kunst en cultuur dat jaar in Europa van bijzondere betekenis was, in het laatste worden bijzonder veel opmerkelijke uitvindingen beschreven en worden andere gebeurtenissen, vooral in Amerika, aan de orde gesteld, met als centrale gebeurtenis de eerste trans-Atlantische vlucht van Charles Lindbergh. Inmiddels is er in mijn boekenkast 1915 bij gekomen – het jaar waarin Italië aan de Eerste Wereldoorlog ging deelnemen en 1813 over de Völkerschlacht (Pruisen tegen Napoleon). Ook heb ik natuurlijk 1861, het jaar van de Italiaanse eenheid. Ik heb in bestelling staan 1968 – en ik heb net uit: 1960 van Alfio Caruso.