ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Geschiedenis’
Gemengd of niet gemengd
augustus 16th, 2011 | 
Author: Na de lagere school ging ik naar de hbs bij de Jezuïeten van het Canisius College, die in het schoolreglement hadden staan: ‘Tegenover het dansen der leerlingen, anders dan in strikt familieverband, staat het college zeer afwijzend’. Vierhonderd meter hoger op de Berg en Dalseweg stond Mater Dei, een middelbare school voor meisjes – naarmate wij jongens ons bewust werden van van alles, groeide in en tussen ons een broeierig soort van belangstelling, waarbij de grootste durvers toonden, dat je meisjes van die school gewoon kon aanspreken en dat ze vaak ook wat terugzeiden.
Posted in 
Wat deed ik op 13 augustus 1961?
Op 13 augustus 1961, wat deed ik toen? Ik was bijna twee jaar leerling-journalist, ik was, denk ik, redacteur binnenland met permanente nachtdienst en ik was stikjaloers op de collega’s van buitenland, die de Muur mochten verslaan. Die Mauer der Schande. Die collega’s waren tevens volledig op de hand van de NAVO en ik was behalve 23 jaar ook van de weeromstuit een soort communist. Dat betekende trouwens niet dat ik me kon voorstellen dat de DDR een muur dwars door Berlijn bouwde.
Verder op SanteLOGie
Meer dan twee eeuwen oude drukkerij failliet
Broese & Peereboom ook 120 jaar uitgever Bredasche Courant
De 227 jaar oude drukkerij Koninklijke Broese & Peereboom, gevestigd aan het Spinveld in Breda Noord, is failliet. De curator bekijkt de mogelijkheid van een doorstart, maar het zicht daarop lijkt even hopeloos als dat op de genezing van de filosoof en dichter J.W. von Goethe, waarover de door deze drukkers uitgegeven Bredasche Courant op 9 december 1830 berichtte:
‘Duitschland. Weimar, den 26 November. Heden is de geheimraad Goethe door eene ernstige bloedstorting gevaarlijk aangetast, en laat weinig hoop op zijn leven over.’
Goethe redde het overigens nog tot maart 1832.
Geen stilettohakken in Versailles
In het radioprogramma OVT, over de ‘onvoltooid verleden tijd’ op zondagmorgen, van de VPRO, meldt een ‘deskundige’, dat de twee jaar jongere broer van de Franse koning Lodewijk XIV, Philippe, aan het hof te Versailles, op stilettohakken liep.
Zelfs niet avant la lettre. De Zonnekoning, die tamelijk klein van stuk was, heeft de hoge hakken-mode daar, als zoveel andere modes, zelf ingevoerd. Maar hij noch zijn omgeving liep op schoenen met dunnere hakken dan die van het afgebeelde (zeventiende eeuwse) exemplaar. De vloeren in het paleis van Versailles zouden het evenmin hebben verdragen als de hedendaagse parketvloeren.
Boeven van weleer
Er is ‘n hoop te doen over Jan Pieterszoon Coen, van wie een trots standbeeld het plein De Rode Steen in zijn geboorteplaats Hoorn domineert: in de gouden eeuw gouverneur-generaal van Nederlands Oost-Indië, maar ook zeer bedreven in het bloedig uitschakelen van wie toen inlanders werden genoemd. De weerzin tegen deze tot dusver verdoezelde karaktertrek drijft het Hoornse stadsbestuur er toe, bij wijze van compromis, de tekst op de sokkel van dat standbeeld enigszins te kuisen.
Zo weet ik er nog wel ‘n paar. Ook bepaald geen lieverdje was de aanvoerder van de Watergeuzen in de Tachtigjarige Oorlog, de Limburger Willem II van der Marck, heer van Lumey <- bijgenaamd Het Everzwijn. Hij is vooral bekend als de veroveraar van Den Briel (toen Alva op 1 april 1572 z’n bril verloor), maar is ook verantwoordelijk voor onder meer de moord op 19 monniken uit Gorinchem. Men leze het Geuzenboek van Louis-Paul Boon voor interessante details hierover, die tot dusver niet in de geschiedenisboekjes voorkwamen.
De complete column staat op Manieren
Het hoofd ontbloten
De van oorlogsmisdaden verdachte Mladic, maakte een weigering om zijn baseballpet af te zetten tot onderdeel van zijn luidruchtig provocerend gedrag tegenover het Internationaal Gerechtshof. Al gaf hij wel als reden op dat hij het koud had.
Het is voor het eerst sinds jaren, dat ik weer eens verneem over het afnemen van hoed of pet als uiting van respect. Het hoofd ontbloten.
Verder op Manieren
Knokken voor regionale orkesten niet nieuw
Het Brabants Orkest moet zien, structureel (dat wil zeggen jaarlijks) drie miljoen bijeen te scharrelen, wil het in zijn huidige vorm kunnen voortbestaan. Dat ziet er somber uit. Somberder nog dan pakweg 60 jaar geleden, toen de regionale orkesten, aangevoerd door de onvolprezen musicoloog Wouter Paap, een emancipatorisch proces doormaakten. In die tijd kon er, door randstadbril bekeken, uit ‘de provincie’ niets fatsoenlijks voortkomen.
Verder op Manieren
Tijdschrift ‘Brabants’, no. 30, juni 2011
Facsimile van een artikel over Henri t’Sas, de Brabander die vooral Zuid-Nederlander was. Uit: Brabants, kwartaaluitgave over Brabantse taal, literatuur, muziek, dialect en naamkunde. Jaargang 8, nummer 2 (serienummer 30), juni 2011
IJzertijd
Zes keer de Alpe d’Huez op fietsen is niet niks, maar wat te zeggen van 60 kilometer door Brabant stiefelen op blote voeten? Als in de IJzertijd, pretenderen de vrijwilligers van de IJzertijdboerderij in Dongen, die deze onderneming in het pinksterweekeinde aandurfden en het traject van Veldhoven tot de thuisbasis aflegden.
Verder op Manieren
Oorlogsdrama op de Vloeiweide, bij Breda
Familieboek Koyen geeft belangrijke aanvullende informatie over het oorlogsdrama op de Vloeiweide (1944) bij Breda.
Naar artikel De wonderbaarlijke stilte in ‘n natuurgebiedje bij Breda
Historische waarde ´Armenhoef´ al heel lang bekend
Veel gedoe rond ‘ontdekking’ oudste boerderij van ons land in Best
Er is de laatste dagen in Best het een en ander te doen rond de ‘Armenhoef’, een boerderij aan de Oirschotseweg, waarvan de stal – met typisch overhangend wolfdak – uit 1261 of 1262 zou stammen.
Die exacte bepaling van het bouwstijdstip is door deskundigen gedaan aan de hand van de jaarringen in het gebint. Als dat klopt, zou de stal het oudste agrarische gebouw van ons land zijn. De gemeente Best wacht momenteel op een second opinion, waarna ze overigens nog niet zo direct weet, wat met het vervallen ‘monument’ te beginnen. Geld speelt natuurlijk de hoofdrol. De eigenaar wil de stal het liefst opknappen en zit niet direct te wachten op een stal als toeristische trekpleister.
Chaperonne
In een stukje over de oorlog (een stukje van een babyboomer op 4 mei) vermeldt Jos Kessels dat zijn ouders in die tijd verkering hadden. En dat ze elkaar tegemoet fietsten, zij vanuit Lieshout, hij vanuit Nederweert. ‘Allebei trouwens in het gezelschap van een broer en zus, omdat er in beide families nog meer harten sneller klopten’ (Cursivering van mij.)
In zekere zin is dit geschiedvervalsing. Want denk maar niet dat Jos’ toekomstige ouders deze begeleiding op prijs stelden. Het was namelijk, wat in deftige kringen chaperonne werd genoemd. Controle, bewaking tegen voortijdige intimiteiten of zeg maar gewoon bevruchting.
Verder op Manieren
Pasen als infotainment
De Romeinse landvoogd Pilatus, hier trouwens door de zeventiende-eeuwer Jan Lievens afgebeeld als een Oosterse vorst, wast zijn handen in onschuld.
Het regionale dagblad rekent het tegenwoordig tot zijn taak, zijn lezers ‘bij te praten’ over het geloof: Pasen: hoe zat het ook alweer? Daarvoor frist een oudere redacteur z’n geheugen op.
De manier waarop media vandaag de dag hun infotainment praktiseren (er zijn gelukkig uitzonderingen) maakt dat ik nog net niet verbijsterd ben. Het resultaat bevestigt dat de ‘geheimen des geloofs’, zoals die in de Goede Week, trouwens beginnend met de triomfale intocht van Christus in Jeruzalem (Palmzondag), niet zijn weer te geven in een layout-technisch, volgens de geldende maatstaven bepaalde notendop.
Lees alles op Manieren
De kruisweg van Mari Andriessen
De omgeving van bedevaartslocatie de Heilige Eik (maagd Maria) in Oirschot is sinds 2002 verrijkt, met een belangrijk object van twintigste eeuwse religieuze kunst. *) Op het hoogtepunt van het Rijke Roomsche Leeven, in 1934, maakte de beeldhouwer Mari Andriessen, telg van een roemrijk katholiek kunstenaarsgeslacht (vooral musici), een kruisweg van hardstenen reliëfs voor de kerk van Maria Middelares in Vught. Die kerk werd in
2000 gesloten, waarna de Oirschotse parochie van Sint Petrus Banden de kruisweg ten geschenke kreeg. De ene z’n nood is de ander z’n brood.
*) Dit artikeltje werd eerder geplaatst op hhBest 1.0 in maart 2004.
Cyprus, gespleten en vergeten
Bij alle herrie in het Midden Oosten gedurende een halve eeuw, is het eiland Cyprus natuurlijk totaal vergeten. Totdat je – zoals in mijn geval – als toerist geconfronteerd wordt met de tweedeling in een (niet internationaal erkend) Turks gedeelte en het Griekse zuiden. In 1974 ontstond na de ‘nodige’ schermutselingen een grillige ‘groene lijn’, die ook dwars door de hoofdstad Nikosia loopt. Tien jaar eerder al hadden VN-troepen het beheer over Noord-Cyprus overgenomen en die blauwhelmen zijn er nog steeds! Mogen ook passen op een spookstad aan de kust à la Benidorm, waarover de reisgidsen discreet zwijgen: een stad met hotels, een ziekenhuis en een nagenoeg complete infrastructuur, berekend op 125.000 ‘inwoners’, die het relatief arme Turkse deel natuurlijk niet kon leveren.
Verder op Manieren
Italië
Mannen op hoge hakken
Gisteren bestond Italië 150 jaar, maar dat is natuurlijk onzin: gisteren bestond de éénheid van Italië, Italië als één staat, 150 jaar. Maar niet van harte, schrijft Sante Brun (Italiaanse roots), die Italië trouwens ‘het land van de kleine mannetjes’ noemt.
Links één hunner: Garibaldi.
Een geschiedenisles op SanteLOGie
Hans van Mierlo (1931-2010) mijmert over zijn jeugd
Aan memoires is hij nooit toegekomen. Hij had een natuurlijke aversie tegen het obligate en misschien vond hij zichzelf ook geen briljant schrijver, waarin hij aantoonbaar – weer eens – gelijk had. Hans van Mierlo, journalist, politicus, denker en mede-oprichter – icoon – van de naar staatsrechtelijke vernieuwing strevende politieke partij D66, overleed (op 11 maart) een jaar geleden op 79-jarige leeftijd.
Er is nu toch een boekje van hem verschenen, van nauwelijks tachtig bladzijden. Zoals de titel, Het kind en ik (naar een opgenomen gedicht van Nijhoff) al zegt, gaat het voornamelijk over zijn jeugd in Ginneken, tegenwoordig stadsdeel van Breda, en over zijn familie, zijn ouders, Wereldoorlog 2, die hij mede moest doorstaan, kortom de niet weg te cijferen achtergrond van alles. Hans van Mierlo was dus ook een nostalgicus, een romanticus en een gevoelig mens, maar dat laatste wisten we al.
Virtueel terug: de verbrande Oirschotse koorbanken
DVD-bespreking door Guido t’Sas
Zelfs aan de slijtplekken van de voetstappen van de Oirschotse kanunniken is gedacht. Dit tekent de precisie waarmee Joep Peters met vijf computers, het in 1944 verbrande koorgestoelte in de Sint-Pieterskerk heeft gereconstrueerd. Het resultaat is een DVD, die je in staat stelt, via je tv-scherm door de kerk te wandelen, terwijl een deskundige gids je tot in details over die laat-middeleeuwse koorbanken vertelt.
De ware geschiedenis van de zelfbediening
Heb je dat verhaal weer, dat de zojuist overleden grootgrutter Albert Heijn, zijn ziel ruste in vrede, de uitvinder voor Nederland en koloniën van de zelfbedieningskruidenier zou zijn geweest. Die eer komt hem niet toe, en ook niet aan Dirk van de Broek, tegenwoordig in de Randstad bekend als Dirk, die wel Appie al voorging en al flink verdiend had aan zijn zelfbedieningswinkel toen Heijn er in 1951 mee begon.
Nee, de ‘uitvinder’ voor Nederland was Chris van Woerkom in Nijmegen. Of uitvinder – hij las er over in het Amerikaanse vaktijdschrift The Progressive Grocer en opende in november 1948 in de Nijmeegse Molenstraat de eerste zelfbedieningszaak in Nederland.
Zie ook de enthousiaste reacties en lees het hele verhaal op SanteLOGie
En hier meer Nijmeegse herinneringen van Sante Brun.
Relict
Wikipedia: Een relict is een organisme, soort of verschijnsel (…) uit vroeger tijden dat de grote veranderingen sindsdien in het milieu heeft overleefd, terwijl de andere soorten zijn uitgestorven dan wel verdwenen.
Hoewel het niet voldoet aan de voorwaarde dat ‘de andere soorten zijn verdwenen’, is het afgebeelde toiletgebouwtje een typisch voorbeeld van een relict. Het gebouwtje, dat allang niet meer doet wat het belooft, namelijk toilet wezen, staat bij het Bredase etablissement Huis Den Deijl, achter het Mastbosch in Breda.
Bij een groot familiefeest dat wij daar mochten beleven, werd ik bestormd door herinneringen. Dat feest was ook niet voor niets dáár georganiseerd. Onze familie is als het ware onverbrekelijk met Den Deijl verbonden. Mijn jongste zus had er bij voorbeeld in 1945 haar bruiloft, waarbij men volgens mijn vader, bij gebrek aan beter, ‘korstjes van pasteien’ at.
Lees verder op Manieren