ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Archief van de rubriek ‘Geschiedenis’
Nog altijd leesbaar
januari 25th, 2013 | 
Author: BN De Stem bladerde in zijn oude leggers, tot 60 jaar terug, en vond een stuk van Henri t’ Sas (1877-1966) over de schaatscultuur in Breda van zeg maar gerust een eeuw geleden. De redactie vond het nog altijd leesbaar. Grappig: ’ t’ Sas ‘schreef lang geleden nog wel eens ‘n stukje in Dagblad De Stem’, weet de redactie. Houd het maar op wekelijks, gedurende meer dan ‘n halve eeuw. Wat dat betreft, valt er nog heel wat te bladeren… Maar wel aan het auteursrecht denken, hè?
Posted in 
Koffie en vlaaitjes aan de trein
 |
Soms, als het de NS niet mee zit en de reizigers letterlijk en figuurlijk in de kou staan, wil de NS hen nog wel eens een gratis bekertje koffie aanbieden. Dit soort acties blijft doorgaans beperkt tot Utrecht CS. Voor koffie moet je tegenwoordig (afgezien van die wandelende tapkasten in de intercity’s) aan de kiosk of bij vergelijkbare etablissementjes zijn. Ooit was ‘koffie aan de trein’ de gewoonste zaak van de wereld. Nog sterker: Limburgse vlaaitjes! |
Goedkoop met afvoersleuf
 |
Hans Goedkoop, de populaire presentator van het populaire – maar allesbehalve populistische – geschiedenisprogramma Andere Tijden, is een grappige man en daarin kan hij heel ver gaan.
Voor zijn nieuwste project, de dertiendelige (!) serie over de Gouden Eeuw (dinsdag eerste aflevering op Nederland 2) liet hij zich vereeuwigen als XVIIe-eeuwse streng gristelijke regent (zoals ze bij bosjes in het Frans Halsmuseum zijn te zien), maar wel met de afvoersleuf van een afzuigkap om z’n nek. |
Waar Reuter zijn persagentschap begon
Toch gek, om er eens oog in oog mee te staan: een exemplaar van het Franse dagblad l‘Aurore met een voorpagina die wordt ingenomen door zo ongeveer de beroemdste krantenkop uit de wereldgeschiedenis: ‘J’Accuse’, een vlammende lezersbrief – zouden wij dat tegenwoordig noemen – gepubliceerd op 13 januari 1898 waarin de schrijver Emile Zola het opnam voor de kapitein Dreyfus die naar zijn oordeel ten onrechte veroordeeld was. Zola kreeg een geldboete voor de publicatie van de brief, gericht aan president Faure. De kop ‘J’Accuse’, was door de redactie van de krant boven het artikel gezet.
Meer op SanteLOGie
Hertog van Hoogstraten laat zich weer eens zien
De negende hertog van Hoogstraten, in de Belgische Noorderkempen, ten zuiden van Breda, bezoekt vandaag zijn ‘domein’. Het gaat om Carl Philipp van Salm-Salm, wiens voorgeslacht tot 1794 op het Hoogstratense kasteel woonde en toen uit angst voor de gevolgen van de Franse Revolutie naar Anholt in Duitsland is gevlucht. Sindsdien verbleven de erfgenamen van de adellijke familie Salm-Salm in hun vorstendom tot het werd opgeheven. De waterburcht in Anholt is nog steeds hun eigendom, zo schrijft de Vlaamse krant Het Nieuwsblad.
Salm-Salm wordt onder meer op het stadhuis ontvangen, het Brabants-gotische gebouw dat werd ontworpen door Rombout Keldermans, dezelfde architect als die van de hoofdkerk van Hoogstraten (foto) en van het stadhuis van Middelburg.
Toneel in de bedstee
In het begin van de vorige eeuw had Breda al een stadsschouwburg: Concordia, sinds 1881. Een klassiek gebouw, dat nu tot rijks erfgoed zou zijn verklaard maar dat in 1998 op de
<- voorgevel na jammerlijk werd gesloopt. Vervangen door een althans van buiten foeilelijk, maar als meer eigentijds en ‘functioneler’ voor het hedendaagse spektakel beschouwd ‘Chassétheater’.
Het heeft overigens lang geduurd voordat Concordia als vanzelfsprekend tot ieders beschikking stond. Ik vond in een uit 1918 daterend krantenartikel een beschrijving van de erbarmelijke accommodaties, waarmee met name het r.-k. amateurtoneel in Brabant zich toen moest zien te redden.
Roomse bijscholing
Het zou grappig zijn, als het niet zo droevig was. Droevig, althans voor hen die nog deel uit maken van de r.-k. geloofsgemeenschap, òf iets met die Kerk hebben vanuit hun jeugd. Ik bedoel de manier waarop de moderne media ondanks de ontkerkelijking menen, over bepaalde ontwikkelingen te moeten berichten, zonder over de broodnodige achtergrondkennis te beschikken.
Meer op Manieren
Jeanne d’Arc 600 (updates)
Op Driekoningendag 1412, 600 jaar geleden, werd in het Loltharingse dorpje Domremy in dit huis <- van een tamelijk welgesteld boerengezin, Jeanne d´Arc geboren. Nationale volksheld in Frankrijk en een van de meest fascinerende persoonlijkheden uit zijn geschiedenis.
Update: Nieuw boek over het proces in 1431
Update2: Artikel over Jeanne d’Arc in Historisch Nieuwsblad
Kleine persgeschiedenis
Dacht ik toch, het een en ander te weten van de Nederlandse regionale persgeschiedenis. Van betreurde dagbladen als de Haagsche Courant, de Provinciale Zeeuwse Courant (PZC) en het Deventer Dagblad.
Ja, ik weet het de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) hanteert een eigen hoofdredactie als maatstaf voor de zelfstandigheid van een krant, maar is dat ook merkbaar, sinds bij voorbeeld de PZC zo goed als samen gaat met BN-De Stem in Breda (ooit concurrenten en aan elkaar tegengesteld, want protestants christelijk en rooms) en bij Wegener Nieuwsdruk in Best van de persen rolt.
En dan dat Deventer Dagblad, geleid door de persoonlijkheid Johan Winkler. Foetsjie, want nu niet meer dan een editie van ook al Wegeners De Stentor. Allemaal tabloids en als waterdruppels op elkaar gelijkend.
Een gaaf 90-jarig gazonnetje
Coniferen in de meest vreemdsoortige vormen in de tuin van kasteel Twickel. Op de achtergrond de Orangerie.
In de hoofdtuin van kasteel Twickel (bij Delden) ligt een puntgaaf gazon uit 1922. Dat hoorden we van ‘n paar vrijwilligers, die er aan het werk waren, toen we verbaasd keken naar dit ‘biljartlaken’. Het maakt deel uit van de rotstuin. Read the rest of this entry »
Tante Roosje, een oorlogsdrama
Acht theatervoorstellingen, en lezing door schrijver Paul Glaser
Een talentvolle jonge vrouw uit Brabant, een danseres met dansscholen in ’s Hertogenbosch, Eindhoven, Tilburg, Helmond en Culemborg. Ze danst internationale danswedstrijden en is te zien in Polygoonjournaals. Roosje Glaser is bijna op het hoogtepunt van haar roem als in 1940 de Duitsers Nederland bezetten. Maar Roosje <- is van huis uit Joods. Er komt een bruut einde aan haar succesvolle carrière en ze belandt uiteindelijk in Auschwitz.
Haar neef Paul Glaser (1947) ontdekte daar een koffer uit Nederland met zijn familienaam erop. Hij vertelt het oorlogsdrama in een boek en dat leidt dan weer tot acht theatervoorstellingen in Best, voorafgegaan door een lezing van de schrijver.
Documentair fotoarchief Noud Aartsen (1932-2010)
De Bestse fotograaf Noud Aartsen (1932-2010),
(<- zelfportret) had een omvangrijk documentair archief over Best. Oude ansichten, maar merendeels foto’s die hij vanaf zijn jeugd zelf maakte. De beheerder van hhBest.nl gaat er prat op dat hij de verdiensten van Noud Aartsen als documentair fotograaf voor Best als eerste heeft erkend. Het hieronder volgende artikel is een aangepaste versie van een verhaal dat eerder werd gepubliceerd op een voorganger van deze website in februari 1999. Aanleiding tot herplaatsing was een expositie van het werk van Aartsen in september 2012 in de Bestse Bibliotheek.
Rondwandelende koninginnen
Op zijn Avondlog maakt VPRO-journalist Wim Noordhoek, mede vanuit zijn geboren Hagenaar zijn, melding van vrouwen die zich koningin (Wilhelmina) waanden en zich daarnaar kleedden en gedroegen. Ik citeer maar even: ‘Vanmiddag in de Javastraat, herinnerde ik me een Haagse verschijning: de flanerende dame die zich kleedde en gedroeg als Wilhelmina. Ze wuifde vriendelijk naar passanten, die haar spel meespeelden en de hoofden bogen. Heren lichtten de hoed. ‘De koningin’ was een bekendheid. (…) In Voorburg flaneerde een ‘Wilhelmina’, die de poederdot werd genoemd om de dikke laag rouge op haar wangen.’
Ik heb hier vanuit mijn Breda’s/Ginnekense achtergrond wel iets aan toe te voegen, namelijk over vermeende bastaards van koning Willem III.
De appèlplaats van Kamp Vught
Jan van de Ven plaatste een indrukwekkende ‘panoramische foto’ van de appèlplaats in Kamp Vught. Lees vooral (vooraf) ook de toelichting, die hij erbij geeft.
Op de hoogte van Hoogstraten
Ik blijf graag op de hoogte van Hoogstraten, mijn lievelingsstadje in de Noorderkempen (B), ten zuiden van Breda. Ik ga er regelmatig kijken en een verse Brusselse wafel eten op het terras van De Jachthoorn. Hoogstraten is rijk, met zijn Katharinakerk, waarvan de toren goed van veraf zichtbaar is voor wie per spoor of per auto richting Antwerpen rijdt, zijn stadhuis (van dezelfde 16e eeuwse bouwmeester, namelijk Rombout Keldermans) en zijn begijnhof.
De kerktoren van rode baksteen, met ‘speksteenlagen’, en ‘ui’ als bekroning, behoort tot de mooiste van de Lage Landen. Alleen…sinds kort is ze voorzien van een vangnet en dat is geen goed teken.
De ridders van de ronde tafel
|
(Ontleend aan de tekst Het Vogeltjestapijt, een non-fictief fictief probeersel van mij uit 1993. Ze sluit aan op de stukjes over ijskelders, no.1 en no.2. De tekst gaat hoofdzakelijk over het gebruik van de ijskelder op Wolfslaar door r.-k. voortrekkers –scouts vanaf 17 jaar- rond 1950 voor hun bijeenkomsten en rituelen. Het kan anno nu misschien op de lachspieren werken, maar toen was het een bloedserieuze aangelegenheid. |
|
De Den was, ongeacht het jaargetijde, een kil, vochtig hol, zonder enige voorziening van belang – geen elektra, geen sanitair. Wat je er achter liet, gaf je prijs aan de verrotting.
Een ‘wegrestaurant’ in 1958
Hotel-Restaurant Noord-Brabant, Kerkstraat 1, Maarheeze in 1958. Foto Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, fotograaf Jos Pé.
Klikken op deze foto ter vergroting is de moeite waard, omdat daarbij ‘een schat aan informatie’ zichtbaar wordt. De sfeer anno 1958, met als kenmerken het terras van Hotel Noord-Brabant, aan de rijksweg in Maarheeze, met spartaans aandoende ijzeren klapstoeltjes, die je heden ten dage nog wel eens als decoratie gebruikt ziet, maar waarop niemand meer wil zitten.
Wyckse Slincaert
De website Geneascript mag er dan er afwijzend en ontoegankelijk uitzien, zo gauw je enigszins de weg hebt verkend, kom je de meest grappige, intrigerende en gruwelijke details tegen waar je, mits voorzien van een licht morbide geest, wel een regenachtige zomerdag mee zoek kunt brengen. Wie was bij voorbeeld Wyckse Slincaert? Brabant is trouwens ook goed vertegenwoordigd.
Oudste boerderij rijksmonument
Jean Jacques Rousseau * 28 juni 1712
Google heeft een van zijn inmiddels befaamde logo’s –> gepubliceerd, dat vandaag is gewijd aan de Franse filosoof Jean Jacques Rousseau, die vandaag precies 300 jaar geleden werd geboren. Deze denker en schrijver (Le Contrat Social) heeft mede de stoot gegeven tot het ‘verlichtingsdenken’ en tot de grote maatschappelijke veranderingen in Europa aan het einde van de achttiende eeuw.