ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
De sublieme schrijfkunst van Tommy Wieringa
13 augustus 2013 | 
Geplaatst door: Boekbespreking
|
|
Van de schrijver Tommy Wieringa is bekend, dat hij ook in het buitenland veel succes heeft. Volkomen terecht, lijkt mij. Zijn nieuwste roman bij voorbeeld, Dit zijn de namen, staat onmiskenbaar op internationaal niveau, niet in de laatste plaats door plot en inhoud. En de schrijfkunst van Wieringa – het gaat hier natuurlijk over het Nederlands – verdient slechts één typering: subliem. |
Van Tommy Wieringa, heb ik nog weinig gelezen, om precies te zijn: dit hopelijk niet laatste boek. En de columns die hij sinds kort wekelijks schrijft voor de Wegener dagbladen. Ook dat genre beheerst hij tot in de toppen van zijn vingers. Het smaakt allemaal naar meer.
Heel geleidelijk, tegen het einde van het boek, worden de namen bekend van de Aziatische/Oost-Europese migranten, die wij dan hebben gevolgd op hun reis vol ontberingen door de steppen naar het beloofde land dat bij nader inzien niet blijkt te bestaan. Het is een struggle for life, met als ongeschreven motto ‘Ieder voor zich en God voor ons allen’. Waarbij ‘God’ staat voor die van de christenen en die van de joden, zoals bekend verenigd in één persoon.
Meestervondst
‘Dit zijn de namen’ staat ver van het type pageturner. Het boek dient bedachtzaam te worden gelezen, wil je de gelaagdheid en de vernuftig gevonden metaforen doorgronden. Ik moet hierbij onmiddellijk het eventuele misverstand wegnemen, dat de roman is geconstrueerd. Integendeel: ze lijkt aan het brein van de schrijver ontsproten met het soort spontaniteit, dat wij ook kennen van zijn tv-optredens, zoals onlangs in zijn VPRO-serie De rafelranden van Nederland.
De ‘meestervondst’ van Wieringa zit in de schitterend uitgewerkte parallel tussen de zwerftocht van zijn berooide gelukzoekers en de veertigjarige trek door de woestijn van de joden, zoals beschreven in het bijbelboek Exodus. Drager van de joodse ‘traditie’ is – o wonder – een politiecommissaris in een voormalige Sovjetrepubliek, die ontdekt dat zijn moeder een jodin was en die besluit zijn verdere leven daarop te baseren.
De confrontatie van deze politiechef met de vluchtelingen, geleidelijk door ontberingen en onderlinge strijd gedegenereerd tot een erbarmelijk groepje van vier mannen en één vrouw, verloopt via de ontdekking in hun ‘bagage’ van een negerhoofd. Het behoorde, zo weten we, toe aan een Ethiopiër, consequent Afrika genoemd, die ondanks de vooroordelen jegens zijn ras, ‘tot op zekere hoogte’ in de groep is geduld. Totdat hij werd vermoord en zijn hoofd de functie ging waarnemen van die van de wolk annex vuurzuil waarmee Jahweh zijn uitverkoren volk voorging in de woestijn.
Alles wat ik hierover nog meer zou vertellen, zou teveel zijn. Gaandeweg denk je bij het lezen van dit boek: wat een eruditie. Totdat Wieringa achterin zijn literatuurlijstje prijs geeft. Zo eenvoudig is dat. Behalve natuurlijk die taal, die schrijfkunst, waarvan ik al zei: subliem.
Geplaatst in Boeken