hhBest – Sinds 1996

Sante Brun

In Moedervlekken kwamen we hem al uitvoerig tegen: de psychiater Kadoke (spreek uit Kadoké) die een ietwat originele opvatting heeft van de medische ethiek. Arnon Grunberg neemt hem opnieuw op sleeptouw in Bezette Gebieden – een roman die bij mij lekker binnenkwam en die ik minstens zo goed vind als zijn De Joodse Messias – uiteraard een totaal ander boek, maar ik geniet ook hier zeer van de onderkoelde ironische toon van de humor en de vanzelfsprekende absurditeiten in het verhaal.

Kadoke’s moeder is inmiddels weer zijn vader geworden maar nog steeds doodziek. Michette, de bleekwater drinkende patiënt van Kadoke die hij nogal onorthodox behandelt – deel van de therapie is haar optreden als bejaardenverzorgster van Kadoke’s vader – werkt met de beste bedoelingen mee aan een boek over Kadoke, en om dat boek aan te prijzen wordt tegen Kadoke een aanklacht aanhangig gemaakt bij het Medisch Tuchtcollege. Dat verklaart kort en goed dat Kadoke de fout in is gegaan en dat hij nooit meer de functie van psychiater mag uitoefenen. Waardoor Kadoke’s leven feitelijk onmogelijk, zo niet verwoest wordt.

Juist op dat moment meldt zich bij hem een Israëlische vrouw, Anat, die zegt een soort achter-achternicht van Kadoke te zijn. Ze is streng orthodox joods, woont in een nederzetting in de door Israël bezette Palestijnse gebieden en is fel tegen een akkoord met de Palestijnen.

Kadoke ziet onmiddellijk een mogelijkheid zijn leven alsnog voort te zetten. Hij is weliswaar vóórstander van een akkoord met de Palestijnen en tegen het vigerende Israëlische beleid, en al helemaal tegen de nederzettingen met Israëlische kolonisten in bezet gebied. Maar je kunt niet alles hebben, natuurlijk, en dus verhuist hij met zijn doodzieke vader die alleen maar dood wil, naar de nederzetting. Daar wordt Kadoke met open armen ontvangen als een wonder, als degene die door God gezonden is om met Anat te trouwen en veel kinderen met haar te maken.

Over de omstandigheden waaronder een en ander zich afspeelt raadplege men het boek, evenals voor het verrassende vervolg. Denk aan veganistische koekjes, de officierspet van een SS’er, aan moord en aan een in New York in coma liggende rabbijn van 98 jaar die, via de jiddische mamme van Anat het leven in de nederzetting beheerst.

Zoals ik al zei: je kunt niet alles hebben, dat is de leidraad van Kadoke’s leven, blijkbaar. Hij wil psychiater zijn en blijven, maar dat lukt nou eenmaal niet, hij wil Anat best twaalf kinderen schenken maar nu nog even niet, hij wil niks met de Palestijnenhaat te maken hebben maar ja, je woont nou eenmaal in die nederzetting van Palestijnenhaters.

Een schitterend boek, een hoogtepunt in het oeuvre van Grunberg, die nu ineens wel blijkt te kunnen schrijven in zinnen die af en begrijpelijk zijn – waar het in sommige van zijn boeken nogal eens aan ontbreekt.

Waar ik nog wel nieuwsgierig naar ben: wat doet die vogel, Upupa epops, in het Nederlands de hop, daar zo prominent op de omslag?

Voorpagina hhBest