‘The two popes’, eerlijke film over r.-k. crisis
De eerste ontmoeting tussen Benedictus XVI en kardinaal Bergoglio (de latere paus Franciscus) in de tuinen van het zomerverblijf Castel Gandolfo loopt uit op een twistgesprek. Beeld uit de film The two popes, nu op Netflix te zien.
e crisis in de Rooms-Katholieke Kerk (misbruik, vastgeroeste opvattingen over het celibaat, de positie van de vrouw, homoseksualiteit) krijgt op een buitengewoon indringende manier gestalte in de Britse film The two popes van de Braziliaanse regisseur Fernando Meirelles.
De twee pausen wordt nadrukkelijk niet als ‘waar gebeurd’, maar als ‘geïnspireerd door de werkelijkheid’ gepresenteerd. Stel je het omgekeerde voor, het zou de schending van een biechtgeheim betekenen: als de twee hoge priesters in een reeks aandoenlijke scènes naar elkaar zijn toegegroeid, ontlast de intellectueel-theoreticus Ratzinger tegenover de Argentijnse practicus en eeuwige zielenherder Jorge Bergoglio zijn geweten, met de biecht van zijn passieve rol als kardinaal/bisschop in een reeks misbruikzaken.
Toen het conclaaf van kardinalen in 2005 Joseph Ratzinger aanwees als opvolger van paus Johannes Paulus II, koos het duidelijk voor het conservatisme. Maar in 2013 trad hij – als eerste paus sinds eeuwen – terug en leek met de keuze van Bergoglio het roer om te gaan. In hoeverre dat gaat lukken, mag de geschiedenis beoordelen, aan de huidige paus Franciscus zal het naar veler oordeel niet liggen.
The Two Popes draait in feite om de innerlijke en uiterlijke strijd van de Argentijnse jezuïeten-kardinaal die, als Franciscus van Assisi, de roep van God, zijn kerk te herstellen in eerste instantie letterlijk opvatte met stenen en cement (zo wil het de film).
We zien in flashbacks niet alleen Jorge’s twijfels over de keuze tussen trouwen en vader worden en het priesterschap, maar ook zijn hopeloos manoeuvreren in de periode van de misdadige Videla-dictatuur, het laatste met gevolg dat hij in Argentinië niet geheel onomstreden zou zijn (zegt, nogmaals, de film).
Het is allemaal naar mijn gevoel heel integer gebracht, met fraaie visuele effecten, waarbij ons een blik wordt gegund in ‘de geheimen’ van het conclaaf in de Sixtijnse kapel. De dialogen van de twee pausen, gespeeld door (niemand minder dan) Anthony Hopkins als Ratzinger en Jonathan Pryce (Bergoglio) brengen je op het puntje van je stoel.
Soms ook grappigFranciscus is een mensen-mens, dat weten we. De film weet dat goed weer te geven. Neem de scènes met de leden van de Zwitserse Garde, de soldaten van het Vaticaan, wier kleding ‘moeilijk wasbaar moet zijn’. Er is er een, die blijft zwijgen, bij alles wat de – dan nog – kardinaal zegt of vraagt. Maar als hij als paus voor grappenmaker wordt weggezet, wanneer hij een reisje naar Lampedusa wil boeken, vraagt hij de wacht voor zijn deur: ‘Hoe kom ik aan wifi? Want dit kan alleen online’. Dan leent de garde hem z’n smartphone. |
Benedictus, voorganger van paus Franciscus, heeft zich volgens een bericht dat ik op de radio hoorde, tegen het plan van laatstgenoemde tot versoepeling van het celibaat gekeerd. De conservatief contra de ‘eigentijdse’ pontifex; precies het beeld dat de hier besproken film zo treffend schetst. Waar bemoeit Ratzinger zich trouwens nog mee?
Film gezien, ernstig dat hij zich er mee bemoeit maar ik vind het wel in de lijn van zijn persoonlijkheid.
Ook hij heeft het grondrecht van vrije meningsuiting, denk ik.
Zeker, maar er wordt tegenwoordig wel erg veel opgehangen aan die ‘vrijheid van meningsuiting’.
https://www.ad.nl/binnenland/taakstraf-van-40-uur-voor-beledigen-koningin-maxima~ac644aaf/