Herbestemming kerk gaat niet altijd even goed
Andreaskerk, Oostelbeers…bierreclame.
Vooral in het van oudsher katholieke zuiden is een voortdurende discussie gaande over de herbestemming van kerken en kloosters. Wat kan en wat niet? Het is immers religieus erfgoed en dat ligt gevoelig, zeker bij de minderheid die nog aan het geloof vasthoudt. Krenking ligt op de loer.
In de gemeente Oirschot liggen twee kerkdorpen waarvan de r.-k. bedehuizen ‘aan de eredienst zijn onttrokken’, zoals dat in de officiële terminologie van de bisdommen heet: Oostelbeers, kerk van de H.H. Andreas en Antonius van Padua, en Spoordonk, H. Bernadette. Beide stammen uit de jaren dertig van de vorige eeuw, beide hebben (Spoordonk is nog in ontwikkeling) de bestemming dorpshuis, wat op zich een algemeen aanvaard idee is.
De angel zit in de uitvoering van die bestemming. Een (dubbele) bierreclame aan de voorgevel van de Oostelbeerse kerk doet al zachtjes de alarmbellen rinkelen, een reden om eens te gaan kijken hoe de praktijk is uitgevallen.
Dat valt helaas niet mee. Eerst het positieve: het interieur van de kerk is met respect behandeld. De <- glas-in-lood-ramen van Charles Eyck (1897-1983) zijn, uiteraard moet ik zeggen, intact gebleven, evenals diens beschildering van het met een glaswand afgescheiden voormalige priesterkoor. Alleen, wat doet die gitaar daar op het altaar?
De Oostelbeerse kerk is aan de zijkant uitgebreid met een café plus terras, genaamd Andreas. Daar zien we in een nis de doopvont, omringd door merchandise. Het ‘winkeltje’ is herkenbaar door de aanduiding bie(r)chtkamer. Gelukkig vinden we verder in het interieur niet de als ‘grappig’ bedoelde variatie op het centrale formulier van de h.mis, de consecratie. Het is nog steeds de kern van het katholieke geloof: de verandering of transsubstantiatie van brood en wijn in het lichaam en bloed van Christus. Maar die ‘grap’ staat wel op de website van het café (zie bijgaande afbeelding). Ik vind dat je dit de nog gelovigen en de voorouders niet kunt aandoen.
Ik was van plan, de uitbaters van het café Andreas met mijn opvatting te confronteren, maar die bleken met vakantie.
Aan de intenties van de Oostelbeerzenaren valt niet te twijfelen. Ik denk dat dit het gevolg is van onwetendheid en het al in het verleden heersende gebrek aan geloofsverdieping.
Het had dan ook voorkomen kunnen worden door het raadplegen van mensen die de kennis en het ‘gevoel’ wel hebben.
Wat dat laatste betreft, heb ik ten aanzien van de transformatie van de Bernadettekerk van Spoordonk tot dorpshuis goede hoop.
Voor wie zich in het onderwerp wil verdiepen: https://toekomstreligieuserfgoed.nl/nieuws/visies-vanuit-de-kerken
Artikel van Esther Graftdijk: ‘Vergeet de gelovigen niet’ https://toekomstreligieuserfgoed.nl/nieuws/%E2%80%98vergeet-de-gelovigen-niet%E2%80%99