In Brabant herdenking 75 jaar bevrijding begonnen
In een klein bos tussen de erevelden voor gesneuvelde Canadezen en Britten aan de oude rijksweg tussen Roosendaal en Bergen op Zoom ligt gedurende een jaar een kunstwerk, genaamd Dilemma. Een doolhof zoals je ziet.
Brabant herdenkt in nazomer en najaar, dat het 75 jaar geleden door Amerikanen, Britten, Canadezen en Polen van de Duitse bezetting is bevrijd. Bergen op Zoom komt de eer toe, alvast de openingszet te hebben gedaan.
In een klein bos tussen de oorlogsbegraafplaatsen aan de Bergsebaan. de oude rijksweg van Roosendaal naar Bergen op Zoom, van in de strijd (ook die om de Westerschelde, toegang tot de haven van Antwerpen) gesneuvelden, is half juni een interactieve installatie van kunstproducent Mothership onthuld, die daar een jaar blijft staan: Dilemma Doolhof.
Links de ingang van Doolhof Dilemma, rechts het Canadese ereveld.
Ik citeer eerst even het persbericht, dat de bedoeling van Doolhof Dilemma uiteen zet: ‘Het Dilemma Doolhof draait om ervaringen die levens voorgoed hebben veranderd en heeft als doel mensen van nu te raken met de keerpunten van toen. Door zich actief te verplaatsen in een verhaal en levensbepalende keuzes in te voelen, worden bezoekers bewust gemaakt van de betekenis van dergelijke keuzes.’
Helaas komt deze bedoeling niet helemaal duidelijk uit de verf. Visueel is de installatie buitengewoon geslaagd, maar de “interactieve elementen” blijven voor de gemiddelde bezoeker verborgen. Hij/zij kan in het hagelwitte labyrint keuzes maken tussen deuren met de letters A of B, zonder te weten wat het verschil is. Die deuren hebben zulke sterke “drangen”, dat ik de laatste veteranen – vaak 90+ – die nog in leven zijn, een rondgang niet kan aanbevelen. Erg jammer.
Kruisen
Op de erevelden, waar honderden gesneuvelde geallieerden zijn begraven (ik meen ergens 1100 te hebben gelezen en de Britse historicus Antony Beevor vermeldt bij de slag om de Westerschelde 13.000 gesneuvelden) ontbreken de traditionele kruisen. Tegenover de neutrale verticale zerken, staat in het bos het christeliijke kruismotief dat in het kunstwerk overheerst, te beginnen met het uitgespaarde kruis waardoor men de installatie benadert.
Een ander nadeel voor bezoekers van buiten West-Brabant is, dat de erevelden langs de Bergsebaan in de omgeving nauwelijks met bordjes zijn aangegeven. Enkele bewoners van het nabije dorpje Heerle, die zich heel trots verklaarden over de fraai verzorgde staat van de begraafplaatsen, hebben ons geholpen.
Kom je via de A58, neem dan de afslag Wouwse Tol en ga op de Bergsebaan rechtsaf. Maar als je dan toch met de auto bent, kies dan vanuit centrum Roosendaal de oude route langs outletcenter Rosada via Wouw. Versmaad trouwens dat dorp met zijn rustieke centrum (gotische kerk, brink met gemeentehuis) niet. Inderdaad, wauw.
Duizend Canadese scholieren zullen op 4 mei de dodenherdenking in Bergen op Zoom bijwonen, meldt BN-DeStem.