De erfenis van bisschop Jo Gijsen
Peter Stiekema
indelijk, daar is hij dan, de nieuwe bisschop van Roermond, Harry Smeets, 57 jaar jong en deken van Venray. Hij wordt de opvolger van Frans Wiertz, die eind vorig jaar met pensioen ging. Emeritaat heet dat in die kringen. Nee, niet emiraat, daarvoor moet je in Koeweit zijn. Op 8 december wordt hij geïnstalleerd. Persoonlijk zou ik voor 5 december gekozen hebben. Zwarte Pieten genoeg in Limburg.
Het heeft nogal wat moeite gekost om een opvolger voor Wiertz te vinden. Laten we zeggen dat er een oorlogje is gevoerd tussen Rome, waar de paus zetelt en Utrecht, waar het hoofd van de Nederlandse r.k. kerkprovincie zich bevindt.
We kunnen kort zijn. de kerkprovincie Nederland lust paus Franciscus niet erg. Hij is te veel een nieuwlichter die van alles overhoop haalt, wat de vaderlandse bisschoppen liever met de mantel der liefde (nou ja) zouden willen bedekken en voor altijd bedekt houden.
Wiertz was een brave man, zonder veel karakter. Anders had hij wel ingegrepen bij bijvoorbeeld de praktijken van deken Haffmans van Gulpen, die er minnaressen op na hield en er vandoor ging met het geld van het Armenfonds van Gulpen. Hij zou het geld onder de armen moeten verdelen en dat deed hij ook, letterlijk. Als er weer een lading geld binnenkwam verdeelde hij onder zijn eigen armen, ter hoogte van de oksels. Onder de ogen van zijn minnares, zoals te lezen valt in een boek, geschreven door o.a. mijn oud-Limburgs Dagblad-collega Maarten van Laarhoven. Het boek heeft Maarten zelfs zijn baan gekost.
Met de benoeming van Harrie M.G. Smeets door paus Franciscus komt er een einde aan een lange periode van onzekerheid binnen de Limburgse katholieke kerk. De zoektocht naar een nieuwe leider duurde lang. Langer dan voorheen. Bijna anderhalf jaar. Dat heeft, volgens ingewijden, alles te maken met een interne richtingenstrijd.
Moet de kerk in deze provincie mee met de hervormingen van paus Franciscus, of gaat dat allemaal te snel en kiezen we voor een meer behoudende lijn. De erfenis, zeg maar, van oud-bisschop Jo Gijsen, die de katholieke kerk in Limburg zowat ten gronde richtte, zoals bleek uit een onderzoek van het Limburgs Dagblad begin jaren negentig.
Een schrijnend voorbeeld van de onderlinge twisten in de r.-k kerkprovincie doet zich nu voor in de Bestse wijk Wilhelminadorp. Een moeder, die zich heeft bekend tot de ‘afgesplitste’ kerkgemeenschap ‘Antonius in Beweging’, kreeg van de r.-k. school te horen dat haar kind alleen de eerste communie kan doen in de door het bisdom erkende parochie.