hhBest – Sinds 1996

Foto Isabelle Woudsma

Anja van den Akker

Helmond treurt niet langer om de brand die eind 2011 theater ’t Speelhuis in de as legde. Het nieuwe Speelhuis in de voormalige Onze Lieve Vrouwekerk is een volwaardige opvolger. Dit weekeinde vergaapten duizenden bezoekers zich aan het ingenieuze samenspel van een oude kerk en de moderne glazen ruimtes die haar omarmen: ‘Het oude Speelhuis was knusser, maar dit is een geweldige oplossing voor de toekomst. Prachtig!,’ klonk het in steeds andere bewoordingen.

De deuren gaan open, plein en theater worden één geheel. Het nieuwe Speelhuis in Helmond opent letterlijk en figuurlijk laagdrempelig met minivoorstellingen binnen en buiten, plus theatrale rondleidingen langs plekken in het gebouw waar je normaliter nooit komt. Drie dagen lang spelen Rob van Gestel en Lonne Gosling de – naamloze – openingsvoorstelling in een hapklaar halfuurtje. Een clown staat op een altaar. Deze vreemde combinatie verwijst naar de versmelting van theater en kerk. ‘Het nieuwe altaar wordt beklommen door mensen die iets willen delen. Net als vroeger in de kerk.’ houdt Van Gestel zijn publiek voor. De clown sterft, net als het oude Speelhuis. “Maar de feniks herrijst uit zijn as.”

Fataal

Van Gestel en Gosling nemen de bezoeker nog een keer mee naar die fatale winteravond van 29 december 2011 als Montezuma’s Revenge zich opmaakt voor een optreden. Dat zal er nooit komen, want plotseling staat ’t Speelhuis in lichterlaaie. Het is nooit helemaal duidelijk geworden waarom. Maar er was geen redden meer aan.

Rode blokken op het toneel verwijzen naar het complex van markante kubuswoningen van Piet Blom waarvan ’t Speelhuis deel uitmaakte. Er is zowaar een rol weggelegd voor de enige twee theaterstoelen die destijds zijn gered. Die waren uit de zaal gehaald omdat ze plaats moesten maken voor een rolstoel.’In elk theater worden artiesten de hemel in geprezen, maar hier worden ze ten hemel opgenomen,’ knipoogt Van Gestel naar de officiële naam van de kerk: Onze Lieve Vrouwe Ten Hemelopneming.

Met die boodschap mag het publiek schaamteloos rondneuzen voor en achter de schermen. Middels geluidseffecten komen alle ruimtes tot leven. Alsof de artiesten zich opmaken voor hun optreden. Door alle glas heen zie je steeds weer nieuwe details van de kerk: metselwerk, raampartijen, koepel en klok. In de kerk zelf, waar de grote theaterzaal zich bevindt, herinneren heiligenbeelden en muurschilderingen aan het vroegere godshuis. Achter het podium staat nog altijd – verborgen – het originele altaar. Dat zal er altijd blijven, zo heeft het Bisdom destijds bij de verkoop bedongen.

Het feestprogramma is gevarieerd. In de Spiegeltent vermaakt Servaes Nelissen, alias Renate Schoep, het publiek als dierenpsycholoog. In die tent interviewt het duo Nederkoorn & Kocken ook ‘onbekende Nederlanders’, ofwel het publiek, in Zomaargasten. Cabaretier Kasper van der Laan wijdt officieel de bijna volledig glazen Pleinzaal in. Die is bedoeld voor kleinere evenementen, zoals later het realitydrama Duivenstront. Er klinkt muziek van onder meer de Feliciano’s. Voor de kleintjes is er fantasie in de Vervelende Bus en Cirq’ulation Locale haalt het hele programma door acrobatische toeren uit. Een paar duizend schoolkinderen komen na dit weekeinde ook nog kijken. Het feest gaat met een aantal speciale voorstellingen door tot en met 6 oktober. Dan sluit de jaarlijkse Cultuurnacht het officiële gedeelte af.

Pleinfestival

Directeur Jochem Otten sluit niet uit dat een soortgelijk Pleinfestival ook volgend jaar weer wordt gehouden aan het begin van het theaterseizoen. ‘Daar vragen de mensen nu naar. Alle reden om er eens serieus over na te denken. We hebben nu tenslotte een prachtig plein dat we kunnen gebruiken.’

Dit verhaal verscheen ook in Brabant Cultureel, online magazine voor kunst en cultuur. — Voorpagina hhBest