hhBest – Sinds 1996

Lille, dat is toch die Noord-Franse stad, die iedere Nederlander voorbij rijdt, op weg naar Parijs of het warme zuiden? Nou dat is wat overdreven, sinds Lille in 2004 samen met Genua culturele hoofdstad van Europa was en het toerisme zowat het hoofdmiddel van bestaan werd. De oude binnenstad is in meer dan een opzicht een juweel, waar je al wandelend en winkelend aan één dag nauwelijks genoeg hebt. De massa’s die zich – ook hier met smartphones in de aanslag – over boulevards en pleinen voortbewegen zijn de levende bevestiging van de aantrekkingskracht van de stad.

Toen ik kenbaar maakte, mij richting Lille te begeven, werd ik bestraffend toegesproken: je bedoelt Rijsel. En inderdaad, in Vlaanderen hebben ze redenen te over om deze oude benaming te gebruiken, al was het alleen maar om verwarring met het dorpje Lille (spreek uit met de korte i van dik) in de Antwerpse Kempen te voorkomen.

Lille/Rijsel is dan ook oorspronkelijk een Vlaamse stad, die in de loop van eeuwen verschillende keren van ‘nationaliteit’ is gewisseld en uiteindelijk door toedoen van de veroverings-zuchtige Lodewijk XIV aan Frankrijk is toegevoegd (Frans Vlaanderen).

Maar de geschiedenis laat zich niet zomaar wissen. Dus heeft Lille een belfort (beffroi) en tal van kenmerken die aan het Vlaamse verleden herinneren. Neem het woord estaminet voor café. Dat is er beter bewaard dan in België, waar ‘estamineeke’ in de eerste helft van de vorige eeuw nog volop gangbaar was. Wellicht toch ‘te Waals’ bevonden en ‘alles wat Walsch is, is valsch’ (Hendrik Conscience, ‘De Leeuw van Vlaanderen’).

Nog ‘n paar dingetjes die me zijn opgevallen in Lille. De blokhoofden! Het stadsbestuur heeft een kunstenaar toegestaan, de hoofden van de figuren op enkele monumenten/standbeelden te vervangen door spiegelende kubussen. Klassieke beelden dus, zijn omgevormd tot ‘installaties’, met als bedoeling te beschouwer te prikkelen tot….zelfreflectie. Een merkwaardig, uitdagend erfgoedbeleid, moet ìk zeggen.

Massatoerisme mag dan in veel steden (denk aan Amsterdam, Barcelona, Florence en Venetië) tot kritische reacties van de vaste ingezetenen leiden, in Lille valt daar nog niets van te merken. Dat toerisme handhaaft en bevordert bovendien de basis voor een overvloed aan kleine, gespecialiseerde commerces – alleen al in dit oude centrum zeker driehonderd. De ene winkelpui in bewaarde, klassieke vorm al mooier dan de andere. Nergens anders zag ik dit in Frankrijk, uitgezonderd in Cluny (Bourgondië). En opvallend weinig leegstand.

Veel gebouwen in Lille zijn ‘s avonds mooi aangelicht, zoals hier de opera. Wat je niet verwacht: dit pand is nog geen 100 jaar oud, maar heeft alle kenmerken van de negentiende eeuw en een interieur, waarvoor de typering bonbonnière tekort schiet.

Het is natuurlijk niet alles goud wat er blinkt. Daklozen, zwervers, bedelaars. Je wordt ook vaker aangesproken dan je lief is. Maar in één geval liep dat uit op een bijzondere verrassing: mensen die in tijdnood waren geraakt, boden ons zomaar toegangskaartjes aan voor de tweede acte van Mozarts Così fan tutte (‘Zo gaan die dingen, in de liefde’) waarmee het seizoen van L’opera de Lille werd geopend. Een schitterende uitvoering in een ‘gewaagde’ eigentijdse enscenering (gestyleerde seksscènes).

NB: de première werd voorafgegaan door een stevige anti-terreur-controle van de Nationale Politie met een achttal busjes vol met schilden uitgeruste ME-ers. Ook in Lille geldt nog steeds alarmfase 1 en zijn de winkelstraten met betonblokken afgezet.

In Lille weet men oud en nieuw heel goed te verbinden.

Voorpagina hhBest