Achterom kijken 102
In deze serie, getiteld Achterom kijken, plaats ik mijn hoofdzakelijk documentaire foto’s, gemaakt in onder meer Friesland (1956-1961) en Noord-Brabant (vóór 1956 en sinds 1961), maar ook wel in het buitenland. Klik op de foto voor het originele exemplaar. De complete serie is via ‘Rubrieken’ in het menu (links) te bereiken. © Guido t’ Sas |
Aan de monding van de Somme
Dit beeld van de mondiing van de Somme – la baie – staat wel heel sterk in contrast met wat daar honderd jaar geleden gebeurde: de slag die tienduizenden geallieerden èn Duitsers het leven kostte. Eh… meer dan een miljoen, lees ik zojuist in de krant. Ik was daar in de zomer van 2010 en heb er, temidden van vrijwel uitsluitend Fransen, op een terras gifvrije mosselen gegeten.
Als je zo dichtbij de Franse kanaalkust zit en het is mooi weer, ben je wel gek als je daar niet af en toe gaat kijken. Le Tréport, met z’n krijtrotsen (als) losgescheurd van die van Engeland. Aardige badplaats met jachthaven, niet verknoeid door reusachtige appartementscomplexen, zoals de Belgische kust – visrestaurants bij de vleet. Eén ervan, waar wij toevallig op het terras zaten, bekwam een 96-jarige bezoekster minder goed. Ze werd onwel en door de sapeurs-pompiers van het departement Seine-Maritime afgevoerd.
Vlaamse invloeden zijn hier evident. Stadjes met belforts, zoals het rustieke St. Valerie sur Somme, dat een goed bewaard middeleeuws centrum achter de wallen heeft. Het ligt aan de monding van de Somme, een schitterende delta met slikken en schorren, ongetwijfeld bevolkt door ontelbare vogels, al zagen we er alleen maar meeuwen. Vlaams: een royale pan mosselen met frieten gegeten. De Fransen om ons heen, die zich de fraaie nazomerdag ook niet lieten ontgaan, toonden een opmerkelijke voorkeur voor Leffe.
St.Valery heeft nog karakteristieke villa’s uit de belle époque; in tegenstelling tot soortgelijke bouwsels langs de Normandische en Bretonse kust goed geconserveerd. Hoewel het is alweer ’n jaar of vijftien geleden dat we dáár het verval aanschouwden.
De Baai van de Somme heeft nooit te lijden gehad onder de een of andere bezetting van de Duitsers. Dat geldt ook voor St.Valery. Het front lag een kilometer of veertig/vijftig verderop, ook tijdens de slag om de Somme in 1916. In 1918 is er een slag rond Amiens geweest. Maar ook Amiens heeft geen Duitse bezetting gekend. Wel veel last van bombardementen met meer of minder Dikke Bertha’s.
Ach ja, laten we niet op ’n paar kilometer kijken. En zeker niet als het om de vorderingen van de Duitsers gaat, waar de geallieerden tegen tekeer gingen. Houd het erop dat het daar allemaal ‘schuldig land’ is, om met Armando te spreken.De Somme was in ’14-’18 de som der dingen.