hhBest – Sinds 1996

‘Pa Pinkelman, Tante Pollewop, Kareltje en het negertje Flop’. Zo begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw strijk en zet een serie hoorspelen naar de Volkskrantstrip (met tekeningen van Carol Voges) door Godfried Bomans. Nonsens, absurdisme, satire, naar de toenmalige actualiteit. De Pinkelmannen geraken in het Witte Huis, het negertje blijkt daar uit de toon te vallen, dus stopt de first lady Flop in de wastobbe. Witwaspraktijken avant la lettre.

Een bekende Nederlandse cabaretier vroeg op Twitter, wie een verhaaltje van Bomans wist, waarin hij het heeft over mechanisch kinderspeelgoed. Aangezien ik uit een nalatenschap wel 25 banden en bandjes van en over GB heb, ben ik natuurlijk aan het bladeren geslagen. Een naald in een hooiberg als je geen verhaaltitel hebt. Ik meldde dat de cabaretier – het was trouwens een cabaretière – maar Bekende Nederlanders twitteren alleen als ze daar belang bij hebben of (dat is ongeveer hetzelfde) elkaar een veer in de kont willen steken, dus geen bedankje voor de moeite of zoiets. Ach, lamaar.

Het negertje Flop (Op Wikipedia staat abusievelijk dat Bomans het heeft over ‘nikkertje’) wordt in het Witte Huis gearresteerd, waarna de presidentsvrouw hem probeert wit te wassen.

Terwijl ik met die boeken aan het rommelen was, viel er een bruin verkleurd en gescheurd exemplaar uit de kast: Avonturen van Pa Pinkelman, tweede reeks, een overdruk uit de Volkskrant, op het goedkoopst denkbare papier, waarschijnlijk verschenen tussen 1947 en 1950. Het verhaal begint plompverloren als Pinkelman c.s. zich ergens in de Afrikaanse woestijn bevindt en het eindigt even abrupt op de maan. Over uiteenvallen gesproken, tussenin ontbreken twee bladzijden op een moment dan het verhaal ‘best wel spannend’ is.

Atoombommen

Het lijkt duidelijk dat Bomans-zelf Pinkelman als een niemendalletje beschouwde, ‘n soort genoegdoening voor de omstandigheid dat hij enkele jaren als kunstredacteur bij het Katholiek Dagblad voor Nederland, de Volkskrant van Joop Lücker, naar eigen zeggen ‘geen bal’ zou hebben uitgevoerd. Later zou hij trouwens voor pagina 1 van die krant nog een zaterdagse column verzorgen.

Is Pinkelman nog verteerbaar? Ik moet zeggen dat ik de flauwekul van de man die zichzelf in de striptekst regelmatig als ‘gek’ bestempelt, met plezier tot me genomen heb. De manier waarop hij bij voorbeeld een fabriek van atoombommen in de VS beschrijft: de werknemer die een ongeluk krijgt en dan door de schoorsteen naar buiten wordt geblazen en de fabrieksdirecteur die dan zegt: ‘Jammer, harde werker.’ Honderd procent Bomans.

Atoombommen waren na 1945 natuurlijk een hot item en maakten deel uit van de wapenwedloop. Als Pinkelman later in een in de VS gekregen vliegtuig boven Tartaristan aan de noodrem trekt, klimt de dictator Potdoritsky <- in wie we duidelijk Joseph Stalin herkennen, langs een ladder naar hem toe, om te vernemen dat hij een flink eind achterop ligt in de wapenwedloop.

En wat het binnenland betreft, regeltjes, bureaucratie en ambtenarij vieren hoogtij en ook de maan waarop het gezelschap arriveert doordat Pa op het verkeerde knopje heeft gedrukt, is daarmee besmet.

Pinkelman en Pollewop hebben een ‘gelukkig huwelijk’. Ze hadden elkaar bij de brievenbus ontmoet, toen hij uit eenzaamheid een aan hemzelf gerichte brief postte. Hoewel, Pa bekent terloops dat hij wel eens voor de nodige afwisseling heeft gezorgd. Als het woord vreemdgaan toen al bestond, dan is dit een eufemisme. Ofwel  ‘realisme’ in een katholiek dagblad van de jaren vijftig; zo loopt de mollige Tante, die excelleert in het smeren van boterhammetjes met ham, boos weg als de ‘koning van de maan’ haar wil zoenen…

Toch maar met plakband repareren dat boekske.

2 Reacties op “Presidentsvrouw stopt ‘negertje’ in wastobbe”