hhBest – Sinds 1996

Nog altijd is Limburg een land van devotionalia. Het wemelt er van de kapellekes, wegkruisen en andere overblijfselen van het geloof der voorvaders en –moeders (moet je er tegenwoordig bij zeggen). In Noorbeek, in het uiterste zuiden, staat achter het kerkhof (waar onder anderen twee burgemeesters uit de goede oude tijd liggen) <- deze kruislievenheer.

‘Geloofd zij Jezus Christus’ staat er onder, tussen twee hartjes. Als kind dacht ik dat het een aansporing was tegen het ongeloof, maar bedoeld is: ‘laten we Jezus loven, lof toebrengen’. Op de sokkel: INRI (lees JNRJ = Jesus Nazareth, Rex Judeorum).

Maria is ook altijd aanwezig, vooral in en op de gevels van particuliere huizen. Zo zag ik een piepklein beeldje van O.L. Vrouw van Lourdes (blauwe sjerp) achter ijzeren staafjes, tegen het wegwaaien want gappen zie ik op die hoogte niet zo gauw gebeuren. De devotionalia zijn bij sommige antieke, fraai gerestaureerde gevels-> als de kers op de taart.

Noorbeek mag er wat dat betreft wezen. Het heeft een van de mooiste gotisch-middeleeuwse dorpskerkjes van Limburg. De parochieheilige is Brigida (Sint Briej) een van oorsprong Ierse kluizenaar en stichteres van de eerste communiteit van vrouwelijke religieuzen in de Nederlanden, wier leven grote gelijkenis vertoont met dat van de heilige Oda van Brabant, naamgeefster van Sint-Oedenrode.

Brigida is de be-scherm- heilige van het hoornvee, zodat ze wordt afgebeeld met een koe aan haar voeten. Ik kocht in het kapelletje bij de kerk, met <- middeleeuws houten beeldje, voor 20 ct een levensbeschrijving met op de achterkant een gebed in het Nederlands en Frans (goedgekeurd door het aartsbisdom Mechelen): O, H. Brigitta, bid voor ons bij Onze Heer Jezus, opdat Hij onze landerijen bescherme en wij bevrijd zijn en blijven van de noodlottige veeziekten.

Schatkamer

Het kerkje van Noorbeek heeft een heuse schatkamer, waar devotionalia en paramenten (kazuivels) achter glas zijn te bewonderen, zoals deze monstrans, waarvoor twee engelen, één zonder vleugels, als in aanbidding geknield zijn.

In hoeverre leeft daar nog het geloof? Zoals overal elders in beperkte mate. Bij de kerkingang hangt een rooster van vieringen in het weekeinde, nu eens in het ene, dan weer in het andere dorp.

Zijpad naar Bavel

Sta mij tenslotte toe, een zijpad in te slaan. Het verhaal van Brigida met haar koe heeft mij namelijk wijzer gemaakt over de symboliek van <- het wapen van de gemeente Ginneken en Bavel, waar ik het levenslicht zag. Je ziet met de klok mee: het rooster waarop de heilige martelaar Laurentius werd gebraden (Ginneken), een koe waarvan ik altijd dacht dat ze het dorp Bavel vertegenwoordigde vanwege zijn puur agrarische karakter. Maar ook Bavel heeft Brigida als parochieheilige. De drie andreaskruisen slaan op de Baronie van Breda, waaronder de gemeente Ginneken en Bavel ooit ressorteerde. Het wapen, hier nogal povertjes weergegeven, dateert van 1744.