Een onverschrokken journalist
Indrukwekkende film over maffiabestrijding op Sicilië
Sante Brun
l vele jaren is er een journalist in Italië die zwaar bewaakt wordt en elke nacht ergens anders slaapt: Roberto Saviano die in 2006 het boek ‘Gomorra’ liet verschijnen. Hij gaat sindsdien door met publiceren van de misstanden in en rond Napels.
Het is dezer dagen veertig jaar geleden dat een andere journalist, Giuseppe Fava, hoofdredacteur van het maandblad La Sicilia in Catania op Sicilië op straat werd doodgeschoten, wegens zijn onthullingen over de Catanese maffia; de burgemeester van de stad hield ook daarna vol dat er in Catania geen sprake was van maffia, en dat Fava was doodgeschoten omdat hij een relatie zou hebben met de vrouw van een hoge Piet in de stad. Bewijs: de maffia gebruikt bij zijn afrekeningen gewoonlijk een kalasjnikov, en Fava was gedood met vijf nekschoten uit een licht pistool.
In 2018 verscheen een film over deze zaak, getiteld Prima che la notte – Voor de nacht valt. Vermoedelijk staat die tekst op de briefjes die Giuseppe Fava (zeer overtuigend gespeeld door Patrizio Grifuni->) voor zijn vertrek in de late avond verdeelt over de schrijfmachines van zijn collega’s op de redactie van La Sicilia die dan allang thuis zijn. Hij weet dan al dat hij geregeld geschaduwd wordt door de maffia en vermoed dat men nu met hem wil afrekenen. Hij rijdt de straat uit, ziet dat hij gevolgd wordt, stopt op de stoep rechts, de auto achter hem stopt ook, er stapt iemand uit met een pistool in de hand die lost vijf schoten door het open raam van Fava’s auto.
Fava weet op dat moment dat zijn doel, de onthulling van het bestaan van de Catanese maffia en wie in de stad aan de voet van de Etna daar allemaal bij betrokken zijn, bereikt is: een ploeg carabinieri en een officier van Justitie uit Turijn hebben de zaak in handen gekregen en de kopstukken van die organisatie zijn opgepakt, dankzij de artikelen van Fava en zijn medewerkers in La Sicilia.
Maar Fava heeft natuurlijk wel zijn eigen doodvonnis getekend en hij weet ook dat hij avond niet zal overleven – ‘voor de nacht valt’. (Aangezien niemand meer wil investeren in zijn krant is die hoe dan ook ten dode opgeschreven. Er is nog altijd een dagblad La Sicilia, maar of dat de voortzetting is van Fava’s blad onttrekt zich aan mijn waarneming.)
De film vertelt dat verhaal, maar legt daarbij de nadruk op Fava’s karakter en dat van zijn medewerkers. Hij is een charismatische hoofdredacteur, een strakke organisator, die een groep jonge enthousiaste journalisten en fotografen weet te inspireren, met zijn onverschrokken optreden, met zijn toespraken op de redactie over het kwaad van de maffia en de taak van journalisten om het mechanisme daarvan met naam en toenaam bloot te leggen.
Een enkeling aarzelt, ook zijn eigen zoon vindt dat hij te driest te werk gaat. Maar Fava, die op dat moment een carrière achter de rug heeft als sportjournalist en toneelschrijver, zet zijn hele onbevreesde charisma in om ze te inspireren. Hij gaat persoonlijke confrontaties met vermoedelijke maffiakopstukken in Catania niet uit de weg, met name wanneer die proberen hem, onder meer door pogingen tot omkoping, op andere gedachten te brengen.
Het is een film die je, kort gezegd, bij de strot grijpt.
Hij is geregisseerd door Daniele Vicari. Aan het script werkte Claudio, de zoon van Giuseppe Fava, mee.
Te zien op Netflix.
Geweldige film.