ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Weg met de ‘sociale media’
9 juni 2021 | 
Geplaatst door: 
Boekbespreking door Sante Brun
aar om nou het Boekenweekgeschenk ‘Wat wij zagen’ af te doen als een ‘niemendalletje’, dat gaat wel erg ver.
Om te beginnen: ik mag die ietwat vlakke, immer berustende toon van Hanna Bervoets wel, en die past ook goed bij het onderwerp: het leven van mensen voor wie het er in ons moderne tijdvak niks anders op zit om een karig betaald en vooral tijdelijk baantje te nemen waarin je saai en eentonig werk doet, onder grote druk staat en permanent in de gaten wordt gehouden.
Kayleigh, de ik-figuur in het boek is dolblij dat ze een baantje heeft gevonden dat iets meer betaalt dan het minimumloon, al is het nog niet erg veel. Ze gaat van een soort klantenservice (die vaak neerkomt op klanten afpoeieren, binnen twee minuten liefst) naar iets nieuws.
Ze mag de naam van het bedrijf waarvoor ze werkt niet noemen, maar neem maar van mij aan dat het iets is als Youtube, Twitter, Instagram of Facebook. Ze komt terecht op de afdeling waar de gebruikers het platform hun video’s plaatsen; als er over zo’n video een klacht binnenkomt moeten Kayleigh en haar collega’s beoordelen of die klacht terecht en de video gewist wordt of gehandhaafd. Ze krijgen daarvoor van hogerhand een lijst met ingewikkelde criteria, die ook nog eens elke dag veranderd en vooral uitgebreid worden.
Dat betekent dus dat je per werkdag tegen de tweehonderd video’s zit te bekijken waarvan de inhoud vaak elk normaal mensenverstand te boven gaat. Onthoofdingen, zware kinder- en dierenmishandeling, politieke criminaliteit en ander terrorisme. Je verstand staat werkelijk stil als Kayleigh af en toe een voorbeeld geeft.
Mensen in haar kennissenkring zijn hoogst ongezond nieuwsgierig, en wil weten wat bijvoorbeeld ‘het ergste is dat ze heeft gezien.’
Vandaar de titel: Wat wij zagen.
Wat de leiding van het bedrijf niet ziet (of wil zien) dat is wat het met je geestelijke gezondheid doet als je acht uur lang, elke dag, naar vaak onvoorstelbare gruwelijkheden moet kijken. Waarbij de leiding nauwkeurig je score bijhoudt: welk percentage je terecht beoordeeld hebt.
Dat je daar een oorlogstrauma bij oploopt begrijp je als je halverwege het boekje bent. Dat is gegoten in een moderne romanvorm: die gaat over de gevolgen van een werkelijk bestaande maatschappelijke misstand, waarin alles – slechte betaling, neoliberalistisch personeelsbeleid, schier onmenselijk werk – bij elkaar komt.
En dan is er ook nog de relatie die ontstaat tussen Kayleigh en haar collega Sigrid.
Die uiteindelijk aanleiding wordt tot het verhaal, dat helemaal bestaat uit een brief aan een advocaat, meneer Stitic, die wil dat Kayleigh getuigt in een rechtszaak; haar doel met de brief is de jurist duidelijk te maken dat ze dat onder geen beding zal doen en waarom niet. Ik zal niet verklappen op welke ingenieuze manier het verhaal eindigt – maar leuk is anders en dus al helemaal geen niemendalletje.
Integendeel: het is aanklacht tegen onze huidige samenleving, en de conclusie moet dan ook zijn dat er einde moet worden gemaakt aan schandelijke activiteiten als Facebook, Twitter, Instagram en YouTube.
Geplaatst in Boeken