ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Italië moet verder zonder Montalbano
6 augustus 2020 | 
Geplaatst door: Boekbespreking door Sante Brun
e laatste jaren heb ik driemaal veel te vroeg afscheid genomen van een geliefde auteur. Daar was uiteraard Philip Roth, die na zijn ‘verscheiden’ op deze pagina alsnog drie boeken schreef, daar was Paul Theroux, die echt zelf had gezworen van het reisschrijven af te zijn maar die daarna een indrukwekkend boek over het Diepe Zuiden van de VS schreef en wiens verslag van een reis door Mexico al een paar weken op mijn nachtkastje bivakkeert.
En dan was er natuurlijk Andrea Camilleri; bij het verschijnen van zijn 22ste Montalbano veronderstelde ik dat het zijn laatste was, of eigenlijk op een na laatste want ik citeerde op 2 augustus 2014 Wikipedia.it, waar Camilleri zegt: ‘Ik heb Riccardino ingeleverd bij de uitgever op voorwaarde dat het pas wordt gepubliceerd als mijn alzheimer onomkeerbaar is geworden. Maar intussen zal ik, met mijn wilskracht en vastbeslotenheid nog intact, me blijven vermaken met het bedenken van nieuwe verhalen.’
Dat is een citaat uit een interview met de Palermitaanse editie van La Repubblica van 9 november 2006, twee maanden na Camilleri’s 81ste verjaardag. Er komt dus in ieder geval nog één boek, Riccardino geheten. Het wordt wel stilletjes om me heen; ik zal met name de eetlust van Montalbano missen en zijn door Camilleri grotendeels eigenhandig gestroomlijnde Siciliaanse dialect.’ Einde van citaat uit mijn stukje van 2 augustus 2014.
En toen verschenen er nog zes Montalbano’s. Ook al omdat Camilleri gewoon doorleefde tot hij vorig jaar op 94-jarige leeftijd overleed, nog altijd niet ‘geveld’ door alzheimer. Hij was inmiddels blind geworden maar werkte gestaag door en dicteerde zijn boeken aan een oogverblindende, excusez le mot, jeugdige vriendin.
Er was dus nog een boek en daar keken wij, fans van Camilleri en Montalbano, naar uit na het overlijden van de Siciliaanse bard op 20 juli vorig jaar. Riccardino verscheen precies een jaar na zijn overlijden.
Het waren er gelijk twéé, met die ene naam Riccardino als titel – geheel afwijkend van de eerdere titels – en als gebonden boek van dubbele dikte.
Die dubbele dikte komt zo. Montalbano had dus in 2005 Riccardino ingeleverd dat al die tijd in de (nietbestaande) brandkast bij uitgeverij Sellerio in Palermo had gelegen. Maar in 2016 liet Camilleri het uit de kast komen en nam het nog eens door. Hij verbeterde er vooral een heleboel woorden in die in het Italiaans waren geschreven, maar er nu in het dialect van de nietbestaande plaats Vigata op Sicilië te lezen zijn. Camilleri heeft zich wel eens laten ontvallen dat dat dialect een speciale versie van het Siciliaans was, die uitsluitend in zijn familie werd gebruikt.
Het boek is dubbeldik omdat nu zowel de versie van 2016 als die van 2005 in dit boek zijn opgenomen, met twéé leeslinten.
Dit boek is enerzijds een echte Montalbano: de onorthodoxe politiecommissaris komt een drugskartel op het spoor, maar wegens de betrokkenheid van een Romeinse politicus en een hoge kerkelijke prelaat wordt zijn onderzoek, laat ik maar zeggen, met opgetrokken wenkbrauwen bekeken. Dat leidt tot de ontknoping die ik niet zal verraden.
Ook nieuw is dat zowel de Montalbano van de televisie en die uit de boeken naast elkaar ‘optreden’, en dat ook de schrijver, l’Autore, zich ingrijpend in het verhaal mengt, zeer tot ongenoegen van de boek-Montalbano. (Wie een beetje thuis in de werken van door Camilleri aanbeden plaatsgenoot Luigi Pirandello – een van zijn werken heet Zes personages op zoek naar een schrijver – zal begrijpen dat Camilleri dat idee op de valreep nog even gebruikte) ja, er moest toch naar een einde toegewerkt worden waardoor niemand zich over de in Italië immens populaire politiecommissaris zou kunnen ontfermen, met winstoogmerk, uiteraard.
Camilleri heeft vooral van de unieke gelegenheid gebruik gemaakt zich nog eens uitdrukkelijk te distantiëren van politici en magistraten die gemene zaak maken met de maffia en van de verderfelijke manier waarop priesters, pastoors en prelaten zich in die maelstrom laten meeslepen.
En hij deed dat definitief: het komt nooit meer goed met Italië.
Zonder Montalbano.
Geplaatst in