Ruig experiment dat oorlogsvoering veranderde
Komt als serie in Netflix
et is een boek dat zich als een avonturenroman laat lezen, nochtans is het de vrucht van wetenschappelijk onderzoek en is er geen woord fantasie bij: SAS: Rogue Heroes, in het Nederlands vertaald als SAS HELDEN EN SCHURKEN. Dat ‘schurken’ verleent aan die vertaling onnodige extra sensatie; schelmen of vrijbuiters zou iets meer recht hebben gedaan aan het werk van de Britse historicus en journalist Ben Macintyre (aanbevolen door die andere reus op het gebied van de geschiedenis van Wereldoorlog 2, Antony Beevor).
Macintyre kreeg als eerste toegang tot de archieven van de van de Britse Special Air Service, die tijdens de woestijnoorlog in Noord-Afrika in 1942 werd opgericht door kolonel David Stirling. Wat begon als een ruig experiment dat de oorlogsvoering veranderde, werd na de eerste operaties geautoriseerd door oorlogspremier Winston Churchill.
SAS zou uitgroeien tot een volwaardig regiment en haar evenknie krijgen in Frankrijk en België (niet in Nederland, waar het Korps Commandotroepen als een magere afspiegeling kan worden beschouwd).
Achter de linies
Kenmerk van de SAS was dat het in die woestijnoorlog van de geallieerden tegen Duitsers en Italianen en daarna in onder meer Italië, Frankrijk (D-Day!) en Duitsland voorbereidend achter de linies opereerde: er werden in het nachtelijk duister tientallen vliegtuigen opgeblazen, havens en schepen onklaar gemaakt. De ontberingen van de SAS-leden, Stirling voorop die na herhaaldelijke ontsnappingen aan krijgsgevangenschap uiteindelijk in het beruchte kasteel Colditz werd vastgezet, waren onbeschrijfelijk, ware het niet dat ze in dit boek minutieus zijn beschreven. Ten overvloede: allemaal waar.
SAS landde in 1943 als eerste op Sicilië, speelde in significante rol bij de verdrijving van de Duitse legermacht uit Italië, werkte rond D-Day moeizaam samen met het Franse verzet, de politiek sterk verdeelde maquis, hielp de Amerikaanse bevelhebber George Patton, nadat diens opmars in 1944 was vastgelopen in de Elzas en ging tenslotte op de Canadese troepen vooruit bij de eindslag om Duitsland.
SAS was het die het concentratiekamp Bergen Belsen (waar Anne Frank stierf) bevrijdde. Ze werd daarbij rechtstreeks geconfronteerd met de gruweldaden van de nazi’s en de beschrijving van wat de mannen daar zagen is een van de meest aangrijpende passages in het boek.
Een boek dus, dat de beste én slechtste eigenschappen van de mens weergeeft.
De wens die bij mij opkwam blijkt de vader van de werkelijkheid: de schrijver van de populaire Netflix-serie Peakay Blinders, Steven Night bereidt nu een serie voor over SAS. Zie fhm.nl