hhBest – Sinds 1996

Sante Brun

igenlijk zou ik moeten wachten tot deel 2 er is, maar wie weet hoe lang het duurt voor dat tot Zuid-Limburg doordringt, dus eerst maar eens enkele opmerkingen over de film Loro (1, dus) van Paolo Sorrentino, de Italiaanse filmregisseur die sterk aanspraak maakt op de titel ‘opvolger en erfgenaam van Federico Fellini’. Als dat iets zegt, natuurlijk.

Loro 1 gaat over de voormalige premier, tevens rijkste man van Italië, Silvio Berlusconi, (gespeeld door Toni Servillo). Maar de titel hint naar iets anders. Loro is een persoonlijk voornaamwoord in de derde persoon meervoud. In het Nederlands ‘zij’, maar je mag in het kader van Loro rustig de vertaling ‘Hullie’ of Zullie’ hanteren.

Loro slaat namelijk vooral op de ‘entourage’ van Berlusconi, enerzijds de slijmballen die over zijn rug iets willen bereiken, in de politiek of in de economie of beide, en de horden clowns en sletten die het op diverse punten hebben gemunt op de invloed van Il Presidente of Il Cavaliere als opstapje naar rijkdom en/of macht. En Sergio Morra (gespeeld door Riccardo Scamarcio) is de verbindende figuur, de pooier uit Bari die de hoeren levert voor de bungabunga-feestjes van Berlusconi, en die van die positie gebruik probeert te maken om bovenaan de lijst van kandidaten voor het Europees Parlement te komen.

Burgerman

In de film is dat een cruciale scène. Scamarcio zorgt dat hij tijdens zo’n feest van Silvio (Lui lui) naast hem komt te zitten en begint dan meteen weer over die grote wens van hem. Berlusconi schiet uit zijn slof: hij heeft een feestje, hij verbiedt Scamarcio zijn (toegegeven: platte) lol te bederven door over politiek te beginnen. Cruciaal is die scène omdat Berlusconi in de film naar voren komt als iemand natuurlijk wil genieten van de bewondering die hem ten deel valt, maar vooral de eenvoudige burgerman wil zijn die hij ten diepste is, iemand die een ietwat (nou, ietwat) ordinaire smaak heeft wat betreft vrouwen, muziek, kunst en zo voort.

Je ziet de vergelijking met Donald Trump ook al aankomen, die ook tot uitdrukking komt in de scène waarin zijn echtgenote, het gerotzooi van de grote man kotsbeu, hem voor de voeten werpt dat hij liegt als hij zegt dat hij zijn imperium zelf heeft opgebouwd, en impliceert dat hij daarmee haar bewondering verdient. ‘Je hebt van je vader 113 miljard lire gekregen, dan kun je wel iets opbouwen,’ zegt ze. Bovendien is er bij dat opbouwen nogal wat scheef gegaan zodat Berlusconi van een groot aantal politieke en economische misdrijven wordt verdacht; hij is alleen maar de politiek in gegaan om zo onschendbaar te zijn voor het geval hij vervolgd wordt. En dat hij daardoor zijn macht kon vergroten en het tot premier schopte was niet essentieel maar wel meegenomen.

Hij blijft vooral een toeschouwer op de door hem in zijn  Sardijnse villa aangerichte feesten met honderden half blote meisjes en dat het daarbij niet altijd lichamelijke schoonheid betreft bewijst wel het feit dat hij daar ook Vladimir Poetin (hij komt in de film ter sprake) en J.P. Balkenende (hij komt niet ter sprake) moest ontvangen.

Hij mag op die feestjes graag opscheppen met zijn zangkunst – Napolitaanse liedjes —  en met zijn vuurwerk en, oh wat een afgang, zijn ‘vulkaan’ in de tuin met afstandsbediening, die als hij uitbarst een nogal natte scheet blijkt te zijn.

Op dat moment moet je aan de eerste grote film van Sorrentino denken, Il Divo, die gaat over Giulio Andreotti (ook al gespeeld door Toni Servillo), de christendemocratische premier die vele jaren aan de macht bleef in Italië, ondanks zijn banden met de maffia. Ook in deze film  is de entourage van de hoofdpersoon het eigenlijke doelwit van Sorrentino.

Stinkende adem

De totale afgang van Berlusconi is een feit wanneer tussen de hoeren ook een beschaafd meisje van 20 jaar opduikt, dat Silvio’s aandacht trekt. Maar zij weigert in te gaan op zijn avances met de dodelijke opmerking: ‘Uw adem ruikt net als die van mijn opa’. En vertrekt.

Zijn echtgenote, Veronica Lario (Elena Sofia Ricci) heeft alles lang aangezien, maar neemt op een gegeven moment het besluit, van hem te scheiden. De dialoog tussen haar en Silvio, waarbij Silvio probeert haar dat voornemen uit het hoofd te praten, is er een van het kwaliteitsmerk Ingmar Bergman en dat in een volmaakte enscenering die de ware filmliefhebber doet watertanden.

Wie niet goed op de hoogte is van de  biografie van Berlusconi en van het Italië van de afgelopen decennia zal misschien niet onmiddellijk gegrepen worden door het verhaal van de film, die veel bekend veronderstelt. De eerste twintig minuten doen je zelfs denken: ben ik verzeild geraakt in een pornofilm? Maar als spoiler kan ik je vertellen dat Berlusconi in de film niet zichtbaar seksueel actief wordt.

En verder zag ik een knappe montage van het moment waarop Silvio beëdigd wordt als minister-president, en waarbij je kort de toenmalige president van Italië, Giorgio Napolitano ziet, zijn gezicht vertrokken door enorme walging.

Inmiddels maakt het vervolg, Loro 2, aanstalten in de bioscopen op te duiken. Daarin speelt Toni Servillo een dubbelrol: naast Berlusconi ook diens adviseur Ennio, die we in Loro 1 al kort te zien kregen.

De film is intussen in die zin enigszins achterhaald, doordat de huidige regering van Italië bijna doet terugverlangen naar het ordinair-jolige bewind van Berlusconi die, zo toont de film ook, uiteindelijk een eenzame zielenpoot is die zijn enige echte liefde ten prooi ziet vallen aan zijn geldzucht, machts- en wellust.

Voorpagina hhBest