Murat Isik, meeslepend verteller
Immigrantenkind wordt tegen de verdrukking in gerespecteerd Nederlander
en van de beste oorspronkelijk Nederlandstalige romans, die ik de laatste jaren tot me heb mogen nemen: Wees onzichtbaar van de Turkse Nederlander Murat Isik. Het verhaal van een immigrantenkind, dat op 5-jarige leeftijd door zijn Turkse ouders via Duitsland in Nederland belandt, opgroeit in de door wanbeleid stedebouwkundig mislukte Bijlmer en in een door de vader geterroriseerd gezin. Dat, op het vwo – uitgescholden als De Schoonmaker – alle redenen heeft zich zoveel mogelijk onzichtbaar te maken, maar tegen de verdrukking in de status weet te bereiken van gerespecteerd Nederlander.
Een meeslepend somtijds spannend boek van bijna 600 bladzijden, dat je haast niet weg kunt leggen. Isik beschikt over een benijdenswaardige taalvaardigheid en bedient zich van zinderend mooie metaforen, die nergens gezocht of geforceerd aandoen.
De vader is een op zich niet domme narcist, een gedroomde communistische wereldhervormer met twaalf ambachten en dertien ongelukken, behept met de cultuur van zijn Anatolische geboortegrond – met name waar het gaat om de bejegening van vrouwen, zijn echtgenote in het bijzonder. Die moeder daarentegen heeft heel wat meer in haar mars dan in het vogelbrein, dat haar man haar toeschrijft, zodat het aan haar te danken is dat het gezin niet ten onder gaat. Moeder de Vrouw in optima forma.
Wees onzichtbaar mag dan tot het genre fictie behoren, het boek is ook ‘een geschiedenis van de Bijlmer’, van het door junkies besmeurde getto tot de Vinexwijk met Arena die Amsterdam Zuid-Oost nu is. Allemaal heel mooi opgeschreven, zeker aan het slot als de ik-figuur er na jaren weer eens gaat kijken.
Literatuurprijzen zijn voor mij persoonlijk niet absoluut maatgevend, maar nu de Libris aan Murat Isik is toegekend, ben ik geneigd te zeggen: ‘het was je gerajen’.