hhBest – Sinds 1996

Boekbespreking door Sante Brun

at in Fire and Fury van William Wolff minstens ongeloofwaardig en vermoedelijk ook niet waar is: dat hij de tweehonderd dagen tussen 20 januari en 10 oktober 2017 heeft doorgebracht op een divan in het Witte Huis. Maar dat is een opzichtige onwaarheid die ik wel kan begrijpen en die ook geen invloed heeft op mijn mening over zijn boek: de tekst bestaat voor een belangrijk deel uit niet aan bepaalde personen toegeschreven citaten, maar duidelijk wel uit citaten die werden opgevangen in het Witte Huis en doorgebriefd aan Wolff.

Wat ik meteen deed na de ontvangst van het PDF-bestand met de tekst van het boek: kijken of het woord nucleair erin voorkwam (niet), bom (acht keer, maar steeds in figuratieve betekenis) of button (alleen als button-down, een type overhemdkraag).

En voor de rest: de poging van Donald Trump om het boek verboden te krijgen was, hoe halfhartig ook, een teken dat het boek minstens enige waarheden zou bevatten die Trump liever niet gepubliceerd zou zien. En dan nog: als het boek voor Trump schadelijke passages zou bevatten die gefantaseerd waren, zou hij er wel zijn legertje advocaten eropaf sturen die gehakt zouden maken van het boek.

Ik heb het nog niet helemaal gelezen – op de 371 pagina’s staan 114355 woorden, vaak in Amerikaans journalistiek en politiek jargon – maar met de zoekfunctie van de computer kon in ieder geval worden vastgesteld dat het woord ‘atoombom’ niet wordt genoemd.

Wel Kim Jong-un, eenmaal, maar dan vooral omdat de kwestie Noord-Korea op dat moment een mooie afleidingsmanoeuvre was om het niet te moeten hebben over de uit de hand lopende opiatencrisis – weliswaar vallen jaarlijks duizenden doden en honderdduizenden verslaafden (and counting) door pijnstillers als oxycodon, maar Trump zou natuurlijk niet graag belangrijke ondernemers als de farmaceutische industrie voor het hoofd stoten met een beperking of een verbod op het middel en daar kon Kim mooi van afleiden. En meteen de titel van dit boek leveren.

Trumpkiezers lezen niet

Intussen ziet het er naar uit dat een gang naar de rechter niet echt ophanden is en ook daar is een voor de hand liggende verklaring voor: Fire and Fury is een bóek, en onder de mensen die dat boek lezen zullen zich erg weinig kiezers van Trump bevinden, of omgekeerd: de kiezers van Trump lezen niet en zeker geen boeken, dus waarom zou je er onnodige aandacht op vestigen?

De meest saillante details uit het boek hebben de geïnteresseerde lezer inmiddels wel bereikt – hij is krankzinnig, hij is dom, hij is achterlijk, hij is een narcist, hij kan niet lezen, hij kan nergens zijn aandacht bij houden – al kan ik het niet laten er nog een paar te noemen. Bijvoorbeeld dat Trump om half zeven ’s avonds naar bed gaat, daar een cheeseburger eet, voortgaat met zijn voornaamste communicatiemiddel, de telefoon, en intussen drie enorme tv-toestellen in de gaten houdt. En: Trump neemt besluiten die hem gesuggereerd zijn door de laatste die hij heeft gesproken.

Het Witte Huis (een pand dat Trump zelf beschouwt als een half ingestort krot, vergeleken bij zijn toren in New York) wemelt van de kakkerlakken en muizen en het personeel dat er rond loopt is vooral bezig met het voorkomen dat de ernstigste excessen uit Trumps koker ook in werkelijkheid worden omgezet.

Heel mooi is ook dat Trump, zijn campagneteam en zijn familie (die elkaar enigszins overlapten) er totaal niet op rekenden dat hij de presidentsverkiezing zou winnen, Trump zelf na de uitslag enige tijd volkomen van slag was, zijn vrouw in snikken uitbarstte. Trump had beoogd gewoon nog beroemder en rijker te worden als hij eenmaal presidentskandidaat was geweest.

Trump had in de eerste dagen van zijn presidentschap moeite iemand in een hoge functie (lid van de Hoge Raad) te benoemen van wie hij nog nooit had gehoord., Het was typisch een post waar hij een goede vriend en bij voorkeur zelfs nog een familielid had willen benoemen.

Opmerkelijk is ook dat de vondst van woordvoerder Kellyann Conway, de ‘alternatieve feiten’, zelf een alternatief feit kan zijn geweest, omdat zij volgens Wolff wellicht alternative information bedoelde: aanvullende informatie, dus.

Drie pagina’s volstaan

In het deel dat ik tot nu toe heb gelezen komen allerlei mensen er bekaaid vanaf. Steve Banner is het type van de warhoofdige loser, Jared Kushner is al niet veel beter, maar diens vrouw, dochter van Trump Ivanka, heeft zelf haar zinnen op het presidentschap gezet en zij is ook de belangrijkste persoon die haar invloed op haar vader gebruikt om hem te matigen.

Nou ja. Eigenlijk kun je volstaan de pagina’s 57 tot 60 van het boek te lezen, waar de toespraak staat die Trump hield op 21 januari 2017, bij de inauguratie van de nieuwe directeur van de CIA. Hij hield zijn overjas aan, ‘lending him quite a hulking gangster look’  legde de zorgvuldig geschreven speech terzijde en, schrijft Wolff, launched into what we could confidently call some of the most peculiar remarks ever delivered by an American president.

Kort samengevat: wat ben ik toch geweldig en dat weten jullie natuurlijk ook heel goed.

Inderdaad een stuk dat de aanwezigen, ongeveer tweehonderd personen, verbijsterd aanhoorden. Aan het eind ervan kon je een speld horen vallen.

Voorpagina hhBest