hhBest – Sinds 1996

Achtergronden van het Sinterklaasbombardement 1942

at de waarheid over de aanleiding tot het bombardement op de Philipsfabrieken in het centrum van Eindhoven en Strijp S op 6 december 1942 voor ‘de NV’ nog steeds een heikel punt is, blijkt uit een recente publicatie van historicus Hans Schippers over dit onderwerp: 75 jaar Sinterklaasbombardement 1942-2017 – Philips en de productie van radiobuizen tijdens WO II – Balanceren tussen aanpassing en verzet.

Schippers ontleent aan verschillende betrouwbare bronnen, dat de Engelsen – die het bombardement uitvoerden – gedetailleerd op de hoogte waren van de fabricage onder hun leiding, van voor de Duitsers strategisch belangrijke producten. Frits Philips, zoon van mede-oprichter Anton, die tegen de plannen in, na 1940 in Eindhoven bleef, heeft tot aan zijn dood deze aanleiding ‘niet begrepen’. Hem wordt nu naïviteit en zelfs ongeloofwaardigheid verweten. Minstens zo veelzeggend is het feit dat de schrijver van ‘Sinterklaasbombardement’ de firma (zoals Philips in Eindhoven placht te worden aangeduid) uitsluit aan het slot van zijn dankwoord: ‘De auteur betreurt het dat de N.V. Philips niet bereid was materiaal voor onderzoek en publicatie ter beschikking te stellen.’

Meneer Frits dacht aanvankelijk, volgens zijn autobiografie uit 1976, dat het station het doelwit was – de Duitsers daarentegen, waren wel degelijk voorbereid op een aanval op de fabrieken, wat ook valt af te leiden uit de positionering (sinds 1940!) van luchtafweergeschut op onder meer de daken in Strijp S. (Foto uit de Beeldbank-WOII van het NIOD, zoals opgenomen in het boek.)

Schippers toont aan dat het beoogde uitschakelen van Philips bij de geallieerden ‘de hoogste prioriteit’ had. Het Sinterklaasbombardement. waarbij bijna 150 Eindhovenaren werden gedood, zou nog door een tweede luchtaanval, in maart 1943, worden gevolgd; een voor maart 1944 gepland, zeer zwaar bombardement op Eindhoven ging op het nippertje niet door.

Radar

Als het gaat om door de Britten vergaarde informatie, is tot nu toe veel waarde gehecht aan verzetskernen bij Philips-zelf en met name aan de activiteiten van directiesecretaris Harry Linthorst Homan, geholpen door het hoofd buitenlandse expeditie, Iman van den Bosch. Het is evenwel onwaarschijnlijk dat hun rapporten Londen vóór december 1942 hebben bereikt. Deze mannen werden verraden en doken onder. Linthorst, vervolgens Engelandvaarder, was vanaf 1945 vijf en twintig jaar Commissaris der Koningin in Friesland. Van den Bosch werd eind oktober 1944 alsnog opgepakt en in Westerbork gefusilleerd. Naar hem zijn in diverse Brabantse plaatsen straatnamen genoemd.

Een essentiële rol bij het verzamelen van voorinformatie wordt toegeschreven aan onder anderen de Britse radarspecialist Watson Watt, die als geen ander op de hoogte bleek te zijn van wat Philips op het terrein van radiobuizen presteerde. Die radiobuizen waren belangrijk voor de werking van de radarsystemen die sinds de jaren dertig waren ontwikkeld. Technisch historicus Hans Schippers wijdt er een flinke, verhelderende passage aan in zijn boek. Zo ook aan de planning van de aanval door ca. honderd meest zeer laag vliegende RAF-toestellen.

Voorpagina hhBest