hhBest – Sinds 1996

Boekbespreking door Sante Brun   e waren nergens bang voor, ze mochten niet naar school maar lazen wel de enorme bibliotheek van hun vader uit, waardoor ze toch op niveau uitkwamen en enkele van hen zeer succesvolle romans en biografieën produceerden. Ze hadden, als leden van de Britse upperclass kennissen bij het koningshuis, en waren bekend in literaire kring, zoals met Evelyn Waugh en Lytton Strachey; ze waren familie van Winston Churchill en Bertrand Russel.

Ze dansten met John F. Kennedy, een van hen lunchte 141 keer (!) met Adolf Hitler in München, weer een andere trouwde met de Britse fascistenleider Oswalt Mosley en zat met hem ruim drie jaar geïnterneerd in de gevangenis van Holloway; en een van haar zussen trouwde met een militante communist, emigreerde naar Californië en werd daar verdacht van on-Amerikaanse activiteiten; de eerste werd geboren in 1904 en de laatste overleed in 2014.

We hebben het over de Mitford Sisters, de zes dochters van de Tweede Baron van Redesdale in Merry England. Ik had eerlijk gezegd nog nooit van hen gehoord, maar ik weet er nu alles van, na het lezen van het boek Take Six Girls van Laura Thompson.

We lezen met stijgende verbazing over de zes, die elkaar hun ouders en hun relaties hun hele leven lang de eigenaardigste bijnamen gaven. Zo noemden Nancy en Deborah elkaar ‘Susan’, noemde Diana haar echtgenoot de fascistenleider ‘Kit’ en waren de ouders ‘Muv’ en Farve’.

Ze zwierven allemaal uit over de wereld, met München en Parijs als uitdrukkelijke favorieten. Ze schreven elkaar tienduizenden brieven, waarvan ongeveer vijf procent was opgenomen in een in 2007 uitgekomen bundel van ruim achthonderd pagina’s, samengesteld door een van de dochters van Diana, Charlotte Mosley. Die brieven zullen, te oordelen naar de citaten in Take Six Girls wel uitblinken in een soort meiderig, zelf uitgevonden Engels slang.

Sympathie voor Hitler

Om een glimp te geven van hun eigen visie op de samenleving waarvan ze deel uitmaakten: Nancy zei ooit dat ze niet ziek was (ze was het wel en wist dat ook zeer goed) want ziek zijn was meer iets voor dienstmeisjes. En Diana hield ook lang na de oorlog nog vol dat haar sympathie voor Hitler helemaal niets te maken had met het Britse strafrecht: Ons Soort Mensen stond daar eenvoudig boven.

Het was Unity die als een soort groupie uit fascinatie voor Hitler naar München verhuisde. Toen Engeland in september 1939 Duitsland de oorlog verklaarde, voerde ze uit waarmee ze gedreigd had in het geval haar vaderland Duitsland zou aanvallen: ze deed een (mislukte) poging tot zelfmoord en leefde daarna nog dertien jaar als een tragische invalide.

Dat Unity ooit geflirt zou hebben met Julius Streicher, de redacteur van het antisemitische blad Der Stürmer vond Diana een belachelijk idee – niet zozeer om Streichers bloeddorstige jodenhaat maar omdat hij ‘een belachelijk klein mannetje van een centimeter of zestig‘ was.

De onderlinge relaties tussen de zussen waren vaak verre van hartelijk, deels wegens de, laten we maar zeggen met een stiff upperlip, ‘opmerkelijk verschillende politieke keuzes’ van de dames. Nancy’s argeloze opmerkingen droegen er zelfs toe bij dat de Mosleys geïnterneerd werden en bleven.

Schots eiland

De ouders, David en Sydney, hadden geen buitengewoon gelukkig huwelijk. Uiteindelijk gingen ze uit elkaar, waarna David op een onmogelijk afgelegen Schots eiland ging wonen. Dat eiland werd na zijn dood verdeeld onder zijn dochters. Jessica hees op haar deel een tijdlang de rode vlag met hamer en sikkel.

Door minder slimme verkopen van de familielandgoederen en -huizen raakte de familie voor de Tweede Wereldoorlog al in financiële problemen, ook al omdat men er bij bleef dat echt werken in hun kringen not done was. De hoogste belastingschijf van 95 procent (19 shilling en sixpence per pond) die de socialistische regering Attlee in 1945 invoerde, gaf veel adellijke families de nekslag of bracht hen tenminste in financiële problemen.

Gelukkig voor de zes zussen konden ze óf profiteren van aardige erfenissen en werd ‘boeken schrijven’ niet beschouwd als ‘werk’. Voor de rest waren de meeste van hun levens niet erg vrolijk, met miskramen, overspelige of buitengewoon bazige echtgenoten, echtscheiding, verongelukken van een jong kind en ernstige slepende ziekten.

Soms warrig

Laura Thompson dook diep in de geschiedenis van de zes die in hun onwaarschijnlijke Britishness op de enige overgeleverde groepsfoto (waar de enige broer, Tom, uitgephotoshopt werd) op de omslag van het boek staan, compleet met Franse bulldog.

Thompson schrijft soms warrig, mede omdat ze van de hak op de tak lijkt te springen en ook probeert aan de hand van verwijzingen naar de huidige tijd sommige activiteiten of toestanden uit de jaren twintig en dertig te verduidelijken. Maar het leest niettemin heerlijk weg, met die geweldige onderkoelde tongue in cheek humor waar de zussen zelf vermoedelijk ook sterk in waren.

Het boek is onder de titel De zes freules in vertaling uitgekomen, maar het lijkt me dat in de vertaling wel erg veel unieke Britishness verloren moet zijn gegaan.

Voorpagina hhBest