Vloeken in jeugdboeken
De kranten berichten vandaag over het taalgebruik in jeugdboeken, aan de hand van een recente beoordeling door de Bond tegen het Vloeken. Naar aanleiding hiervan vroegen wij naar de mening van de schrijver van historische jeugdromans Rob Ruggenberg uit Best. Hij zegt: ‘Ik kan prima tot uitdrukking brengen wat ik wil zeggen zonder te vloeken of smerige woorden te gebruiken.’
Rob Ruggenberg: ‘Mijn ouders leerden mij niet te vloeken. Niet om godsdienstige redenen (ze waren atheïst), maar omdat het niet beschaafd is, weinig respectvol, en van taalarmoede getuigt.
Die opvoeding zit diep in mij. Dat geef ik, waarschijnlijk onbewust, door in mijn boeken. Ik schrijf over rauwe mensen, zelfs over ontfatsoenlijk gedrag, maar ik zie niet in waarom daar vloeken bij horen.
Ik kan prima tot uitdrukking brengen wat ik wil zeggen zonder te vloeken of smerige woorden te gebruiken.
In mijn IJsbarbaar verbaast de inuit Nunok zich over de matrozen die de hele dag godverdomme roepen. Als hij vraagt wat dat woord betekent, is hij ronduit verbijsterd.
In Haaieneiland (het met de Thea Beckmanprijs bekroonde boek, red.) komt een zeeman voor die een groot arsenaal aan 17de-eeuwse scheldwoorden heeft. Tientallen – ik gebruik ze met veel plezier. Hansworst, uilenkop, luis, hondsvot, pezewever, om er een paar te noemen.
Mijn taalgebruik valt ook anderen op. Citaat uit de discussie op Facebook, een antwoord op een stuk van collega-jeugdboekenschrijver Hans Hagen:
Annemarie Prins: Ik vind het jammer als je voor dit taalgebruik kiest, vgls mij is het meestal helemaal niet nodig en het lijkt me dat je als taalkunstenaar/auteur (wat jij volgens mij bent) in staat bent om creatieve alternatieve woorden te bedenken. Waarbij komt dat je hierdoor kans hebt een grote leesgrage doelgroep te missen. Iemand als bijvoorbeeld Rob Ruggenberg kiest er voor om andere woorden te gebruiken.
Hans Hagen schreef zijn stuk omdat hij boos is op de Bond tegen het Vloeken. Dit is het rijtje “onacceptabele” vloeken en scheldwoorden dat de Bond vond in zijn boek Yuna’s Maan, dat dit jaar een zilveren griffel won:
Ik vind dat ook de Bond tegen het Vloeken hier doorslaat.’
Aldus Rob Ruggenberg.
Vloeken is onbeschaafd, zegt Rob. Dit is precies wat ik ook op mijn roomse lagere school heb geleerd.