hhBest – Sinds 1996

In het duister van zijn boerderij aan de Bosscheweg in Den Dungen toont Adriaan van Abeelen (rechts) met een zaklampje zijn archeologische vondsten uit Boxtel (kasteel Stapelen) en Den Bosch. Foto © Jan van de Ven

Jan van de Ven

driaan van Abeelen (onder meer voorzitter van natuur- en milieuvereniging Het Groene Hart) vertelt in zijn historische boerderij aan de Bosscheweg in Den Dungen honderduit. Hij stapelt over ambtenarij, subsidieperikelen, vergunningenbeleid, monumentenzorg en ridicuul gedoe de ene anekdote op de andere, ten gehore van een groepje mensen dat de kans grijpt die open monumentendag biedt: binnenkomen waar normaal gesproken de deur dicht is.

Van Abeelen vertelt zijn verhaal in het bijna duister, met slechts inkomend licht uit de openstaande staldeuren en twee bureaulampen. Als hij uitleg geeft langs de tafels vol archeologische vondsten uit onder meer Boxtel (kasteel Stapelen) en Den Bosch, licht hij bij met een zaklamp. Het zal van zijn kant geen effectbejag zijn, maar het creëert wel een apart sfeertje.

Van Abeelens (bijna) buurman Theo Verhagen zag vier jaar geleden zijn boerderij afbranden. Vonkje op het rieten dak. Nu laat hij zien hoe hij zijn pand heeft gerestaureerd. Ik mag even binnen kijken. Het is vakwerk – qua restauratie – om stil van te worden. Hij woont inmiddels al weer twee jaar in de boerderij, maar heeft niet stil gezeten. Achter op het erf staat nu een nieuwe schuur, op traditionele wijze (maar wel naar Verhagens eigen ontwerp) gebouwd. Het is onvoorstelbaar als je je bedenkt wat zich hier vier jaar geleden – met die brand dus – moet hebben afgespeeld.

Ook prachtig als het gaat om restauratie en reconstructie: een voormalige boerderij aan de Wamberg in Berlicum. Hier huist nu architectenbureau Hilberinkbosch op de plaats van de stallen – aan weerszijden – en de deel. Hier is gerestaureerd met oog voor het gebruik van het pand door de jaren heen. Dat bewijzen twee uitsparingen in de rollaag boven de vroegere staldeuren. Die uitsparingen zijn vermoedelijk gemaakt om een landbouwwerktuig nog net te kunnen laten binnenrijden. Bij de restauratie zijn de gaten niet hersteld. Zo zijn ook de gebruikssporen uit een recenter verleden behouden. Ik houd van restauraties die daar rekening mee houden – in plaats van de nep die nu historisering heet.

En dan ook nog… naast de boerderij van architectenbureau Hilberinkbosch verrijst een nieuwe schuur. Niet zomaar een gebouw, maar een bouwwerk dat is opgetrokken uit het hout van oude (dode) eiken die rond de boerderij stonden. En met houtverbindingen uit de dagen van weleer.

Het was – kortom – een mooie monumentendag.

Meer foto’s op beeldenstorm.nl – Voorpagina hhBest