Waar zijn de prachtwijken gebleven?
Peter Stiekema
Weer zo’n bericht dat gemakkelijk aan de aandacht van de lezer kan zijn ontsnapt. Veel wijken in de diverse gemeenten in ons land gaan er bijna zienderogen op achteruit. Dat blijkt uit onderzoek naar ruim 130 achterstandsbuurten, die in 2007 deels bestempeld werden als Vogelaarwijken. Dit naar de toenmalige PvdA-minister zonder portefeuille in de regering-Balkende IV, Ella Vogelaar, overigens ook een brokkenpiloot, die destijds door de toenmalige PvdA-baas Wouter Bos werd geslachtofferd. Zij was verantwoordelijk voor de verbetering van de naar haar genoemde wijken.
Het moet gezegd, in veel probleemwijken werd de leefbaarheid steeds beter, ze werden zelfs ‘prachtwijken’ genoemd, maar nu blijkt dat die stijgende lijn stokt en het met veel van die wijken de verkeerde kant uitgaat. Oorzaak: vestiging van psychiatrische patiënten, zwak-socialen, buitenlanders en asielzoekers. Bijna de helft van de achterstandsbuurten ging er sinds 2012 in leefbaarheid op achteruit. Dat valt te lezen in het onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de G32, het stedennetwerk van middelgrote steden in Nederland.
In twaalf wijken is extra onderzoek gedaan naar de oorzaken van de afnemende leefbaarheid. Dat gaat om onder meer de Gestelse Buurt (Den Bosch), Jagershoef (Eindhoven), Kerkrade-West en Mariaberg (Maastricht) Uit die analyse blijkt dat de belangrijkste reden voor het verval daar de concentratie van kwetsbare groepen is. Een soort van gettovorming dus.
In die buurten woonden al relatief veel mensen met lage inkomens, lage opleiding, schulden en psychiatrische problemen. Door de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg, komen daar relatief vaak psychiatrische patiënten bij. Daklozen stromen vaak door naar een woning in een achterstandswijk en asielzoekers met verblijfsstatus worden ook relatief vaak daar gehuisvest.
De politiek heeft momenteel weinig aandacht voor de kwetsbare wijken. In de partijprogramma’s lees je er weinig over. En ook in de discussies op radio en tv geven de meeste politici niet thuis. Volgens de betrokken gemeenten pakt het kabinetsbeleid verkeerd uit. Woningcorporaties mogen van het kabinet-Rutte alleen nog geld steken in huizen voor lagere inkomens, die overigens door de huurliberalisering ook onbetaalbaar worden voor de doelgroep. Het was de bedoeling dat er ook geïnvesteerd zou worden in wat duurdere woningen, maar dat blijkt in achterstandswijken nauwelijks te gebeuren. En wie zou er eigenlijk in zo’n wijk vrijwillig gaan wonen? Als je het meeste treurige beroep van Nederland hebt, misschien. U vraagt wat dat voor een beroep is? Opbouwwerker in een afbraakbuurt, zou ik zeggen.
Ook Ella Vogelaar liet deze week weer even van zich horen. Ze is nog steeds lid van de PvdA, maar overweegt op 15 maart ernstig op Groen Links te gaan stemmen. Lodewijk Asscher zal niet om zo’n dolkstoot kunnen lachen. Zijn gevoel voor humor is er de laatste dagen niet echt op vooruit gegaan. Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig.
Ik heb nog maar even opgezocht hoe het Ella is vergaan, toen ze uit het kabinet werd gezet. In 2011 werd ze lid van de raad van commissarissen van woningcorporatie Mitros en per 1 juli 2012 werd ze benoemd tot voorzitter. Tevens is ze vanaf 2010 lid van de raad van commissarissen van Mn Services NV; een Nederlandse pensioenuitvoerder en vermogensbeheerder. Met haar financiën zal het dan ook wel goed zitten, denk ik maar zo.