hhBest – Sinds 1996

J.C.M. van der Schoot

(Update)
en ambitieus project van ons kabinet omvat de inrichting van een nieuwe Omgevingswet, die allerlei bestaande wetten op het gebied van de ruimtelijk ordening (bouwen, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water) van ons land moet bundelen. Geen kleinigheid als je weet dat het hier over 26 aparte wetten gaat met nog ‘ ns honderden regels. Doel is uiteraard een efficiëntere werkwijze te bewerkstelligen. Maar het begint er op te lijken, dat de betrokken minster Melanie Schultz, efficiëntie verkiest boven kwaliteit en rechtszekerheid.

Het lijkt mooi, dat gemeenten, provincies, waterschappen en ministeries meer ruimte krijgen om hun omgevingsbeleid af te stemmen op hun eigen behoeften en doelstellingen. Maar wie houdt het overzicht en het toezicht? Gemeenten weten nu al vaak onderling niet wat er aan hun grenzen gebeurt of willen dat niet weten. Zie onder meer de wildgroei aan bedrijventerreinen, zoals die de afgelopen halve eeuw kon plaats hebben.

Vereenvoudiging van wetgeving en regels klinkt voortvarend, maar er zitten adders onder het gras. Zo is het intrekken van het bouwverbod door het kabinet voor het strand en de kuststrook eigenlijk al een voorschot op de nieuwe wet. Afgelopen drie jaar zijn al 1866 bouwobjecten gerealiseerd; villa’ s, appartementen, strandhuizen, hotelkamers, jachtplaatsen en paviljoens. Volgens nieuwe plannen zal dat aantal verdrievoudigd worden. Gelukkig is er enorm veel verzet tegen die plannen, zoals hier al eerder gesignaleerd.

Opnieuw steekt er in het kader van de ruimtelijke ordening een ander maar ook krachtig protest op. In het complexe traject naar de nieuwe Omgevingswet wil minister Schultz namelijk de diverse overheden machtigen zelf grond te kunnen onteigenen zonder tussenkomst van de Kroon. In de praktijk kan dit betekenen, dat een grondeigenaar zijn grond in een onteigeningsprocedure kwijt raakt zonder dat hij is gehoord.

Hij wordt namelijk ook niet actief benaderd. Als hem een publicatie van een beschikking tot onteigening is ontgaan, is de onteigening een feit. Het is toch onvoorstelbaar, dat grond zonder rechtelijke toetsing onteigend kan worden? Leuke overheid! Hoogleraar Jacques Sluysmans van de Radboud Universiteit waarschuwt dan ook: ‘Een grondeigenaar die een lange zomer op vakantie gaat, kan bij thuiskomst zijn onteigend’.

Dat een grondeigenaar bij voorbaat al niet persoonlijk door een ambtenaar wordt bezocht in geval een onteigening op stapel staat, is natuurlijk al absurd.

Het doet mij denken aan een vroegere (vervallen) bepaling in de Ruilverkavelingswet in de jaren vijftig van de vorige eeuw: ‘Wie niet is komen stemmen, wordt geacht te hebben voor gestemd’.

Dan is er nog een punt, dat in de discussie over het ‘nieuwe onteigenen’ hoog kan oplaaien. Dat punt gaat over de hoogte van de schadeloosstelling in geval van onteigening: geldt de marktwaarde zoals nu het geval is of de agrarische gebruikswaarde? In de jaren zeventig viel er het kabinet-Den Uyl over….

Misschien rijdt minister Schultz met 130 km per uur wel uit de bocht met in de achterbak het hele kabinet.

Een reactie op “Plan voor herziening grondonteigening absurd”