Wegkruis, grafkruis of oorlogskruis?
Een wegkruis dat geen wegkruis is, maar een grafkruis. Het verscheen rond 1990 op tamelijk mysterieuze wijze op het driehoekig pleintje dat sinds 1918 de aansluiting vormt van de Duivelsbruglaan en de Bouvignelaan in Ginneken. tegenwoordig is het een t-kruising, maar ooit kon je het een driesprong noemen, want het oostelijke gedeelte van de Duivelsbruglaan heette tot 1943, de annexatie door Breda, Brugstraat en het resterende deel, langs het Mastbosch, Boschlaan.
Ik schrijf Mastbosch met sch, want je schrijft ook niet Den Bos en Bosstraat. Alleen in Best was ooit een anafalbeet die de weg naar Den Bosch Bosseweg noemde en dat is ongestraft altijd zo gebleven. Dit even terzijde.
Op het eerste gezicht riep het kruis in ‘t Ginneken bij mij ‘n oorlogsherinnering op, maar laat ik eerst maar eens Ad Jansen enigszins vrij citeren uit zijn boek Vier eeuwen duivelsbrug 1613-2013:
Omstreeks 1990 stond er tussen het groen ineens een ‘wegkruis’. Al spoedig deden allerlei geruchten de ronde over de herkomst hiervan (…) Het kruis is eigendom van een particulier uit Ginneken die anoniem wil blijven. Hij ontdekte het kruis bij een antiquair tijdens een zakenreis in Frankrijk (….) Uiteindelijk ging de gemeente Breda akkoord met plaatsing in het plantsoentje. Het is zelfs door de gemeente gerestaureerd. Het is echter vermoedelijk geen wegkruis maar een grafkruis.
Geruchten. Jansen laat zich daar verder niet over uit. Ik ben niet uit op legendevorming, maar ik zal vertellen, waar ik als gewezen oorlogskind direct aan moest denken. Op enkele stappen van het ‘ijzeren Franse kruis’, aan de rand van de Bouvignewei (destijds in gebruik bij de boerderij van het Sint-Laurensziekenhuis) lag tijdens de oorlogsjaren ‘n tijdje een veldgraf met op het simpele houten kruis een Duitse helm. Vermoedelijk is deze soldaat in mei 1940 gesneuveld.
Het verband tussen een en ander is dus niet aangetoond, maar frappant is het wel, temeer omdat Franse hulptroepen zich hier in 1940 ophielden, in een vergeefse poging de Duitsers tegen te houden. Laten we het maar op toeval houden.
Helaas is dit kruis half augustus 2018 van zijn sokkel gerukt, waarna het korte tijd in een boom hing om vervolgens helemaal spoorloos te geraken. Wellicht door onverlaten in de Mark gegooid? De tijd zal het leren, maar het lijkt erop dat we dit kruis kwijt zijn, nadat het 30 jaar geleden daar werd geplaatst. Het werd daartoe beschikbaar gesteld door de Ginnekenees Henk Stassen, die het tijdens een vakantie in Frankrijk bij een handelaar in de omgeving van Compiègne had gevonden. Heeft iemand zin om in de rivier te gaan dreggen?
Zo eikels, zijn jullie hersens al zo verweekt door drank en drugs dat je je poten niet kun afhouden van dingen, waarvan je (groot)ouders houden. Ik wens je met je kop in de modder van de Mark.
Intussen vernemen we vanuit Ginneken, dat het kruis is teruggevonden en zal worden herplaatst.