ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
‘Oorschot’ in Tuin der Lusten van Jeroen Bosch
14 januari 2016 | 
Geplaatst door: Schilder zou in Best hebben gewoond
Oneindig zijn de interpretaties van het mysterieuze werk van de middeleeuwse schilder Jeroen Bosch, wiens 500e sterfdag dit jaar uitgebreid wordt herdacht. Het gaat dus alsmaar door. Zo heeft Frits Speetjens, die zich als ‘feuilletonist’ voor het weekblad De MooiOirschot Krant verdiept in de – vooral historische – eigenaardigheden van zijn woonplaats, de relatie van Bosch met Oirschot onder de loep genomen en, waarachtig, ‘Oorschot’ is gevisualiseerd in De Tuin der Lusten.
Nogal logisch, constateert Speetjens aan de hand van literatuur en archiefstukken, Bosch was namelijk getrouwd met Aleid van Meervenne uit de Oirschotse buurtschap Aarle, sinds 1819 gemeente Best, maar dat laat de feuilletonist onvermeld. Aleid was de dochter van een rijke boer die eigenaar was van de ‘vrije hoeve’ Rodeken aan de Hagelaarweg.
De boerderij kwam door vererving in het bezit van het echtpaar Van Aken (zoals Bosch oorspronkelijk heette) – Van Meervenne. Bosch zou er hebben gewoond en dat is iets meer dan een aanname van Frits Speetjens. Immers, hij vond in de archieven van de Abdij van Park in Leuven een contract, waarin Jeroen Bosch wordt vermeld als pachter van een groot landbouwperceel bij het nabije kasteel Heerenbeek.
De naam Oirschot heeft overigens niets met zoiets als een schot in een oor te maken. Op Wikipedia vinden we de volgende uitleg: ‘Er bestaan vele verklaringen van de naam Oirschot. De meest waarschijnlijke lijkt die van Dr. M. Gijsseling. Een schoot (oudtijds geschreven scoet en verkort tot scot, schot) is een vooruitspringend stuk hoger land in een moerassig gebied, waarop in het geval van Oirschot, de oeros (ura-oro-oor) zijn leger had. De naam is dan ouder dan de bewoning.’
Oirschot heeft trouwens nogal wat inwoners met de naam Van der Schoot. De naam is ook bekend in latijnse vorm: Schotanus.
De carnavalsnaam van Oirschot is Skon Orregat en, ja, daarbij wordt een gat in een oorschelp afgebeeld!
Geplaatst in
Frits Speetjens komt in De MooiOirschot Krant nog ‘even’ terug op Jeroen Bosch. Hij corrigeert de indruk dat hij in de archieven van een Leuvense abdij de relatie van Bosch met het landgoed Heerenbeek zou hebben gevonden. Die eer blijkt toe te komen aan Ger van den Oetelaar, die een boek heeft geschreven over de geschiedenis van de naast elkaar gelegen landgoederen Heerenbeek en Velder.