hhBest – Sinds 1996

Boerderij bij Tietjerk, aquarel van Sjoerd Andringa (1921), de bekende Friese nieuwsfotograaf van wiens tekeningen en schilderijen een expositie is ingericht in Leeuwarden.

Een oeuvre van (ook) onschatbare documentaire waarde

Je kon het hem, zo rond 1960, toen hij in de kracht van zijn leven was en een van de bekendste fotografen van Friesland, wel eens horen zeggen: ‘Even een krabbeltje maken.’ Want Sjoerd Andringa, inmiddels 93, is van huis uit tekenaar en schilder. Het kreeg in die tijd nauwelijks of geen aandacht, want hij stoof immers  dagelijks in zijn witte Fiat-sportwagen door de provincie op weg naar ‘het nieuws’. Een halve eeuw later, toen hij definitief ‘op rust’ ging, vonden zijn kinderen in het ouderlijk huis aan de Leeuwarder Molenstraat 1300 tekeningen, aquarellen en schilderijen die tesamen een tijdbeeld opleveren van Friesland in het midden van de vorige eeuw. Werk van buitengewone artistieke kwaliteit (vooral de aquarellen, vind ik) en van onschatbare documentaire waarde.

De journalist Johan van Minnen noemde Sjoerd Andringa in een column voor het VPRO-radioprogramma OVT in oktober 2003 ‘een vrijbuiter’ en uit de door schoonzoon Rienk Terpstra samengestelde catalogus, die tevens een beknopte biografie is, blijkt hoe raak die typering is.

Sjoerd Andringa met zijn eerstgeborene Jaap in de arm in 1947.

Met de verkoop van honderden kunstwerken, waarvan hij nauwkeurig ‘de boekhouding’ met relevante details bijhield hield hij zijn jonge gezin ‘op een zolderkamertje’ (zei echtgenote Gré later) vlak na de oorlog in leven. Een gezin, dat zou uitgroeien tot een met elf kinderen. In die tijd stichtte Sjoerd zijn koninkrijk, zoals hij zijn geliefde heitelân in 2007 noemde. In 1948 begon zijn carrière van nieuwsfotograaf, die 35 jaar zou duren. Voornamelijk in dienst van het prot.-christelijke Friesch Dagblad (‘Nooit op zondag!’).

De blik waarmee Andringa zijn omgeving bekijkt, erfde hij van zijn beppe (oma), die tegen hem zei: ‘Als je de dingen goed wil zien, dan moet je zó doen. Dan wordt de wereld ‘n stuk mooier.’ En dan kromde ze haar vingers al vormden een verrekijker en hield die voor een oog. In zekere zin ook een vooruitziende blik!

Sjoerd koos onderwerpen, waar een ander nooit op kwam: het woonwagenkamp van Leeuwarden en na zijn pensioen – toen hij potlood en penseel weer opnam – een camping bij Florence. In april en mei 1945, vlak na de bevrijding, tekende of aquarelleerde hij een rij Canadese tanks langs de Groninger-straatweg en de vlaggende binnenstad. –>

Veel van wat hij ‘documenteerde’ is nu verdwenen, vandaar dat het Historisch Centrum Leeuwarden en Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum, buren aan de voet van de Oldehove en organisatoren van een dubbelexpositie, in de wolken zijn met de collectie die hun door de familie is geschonken.

Wat het beeldend werk ook typeert is Sjoerds al vroeg ontwaakte liefde voor natuur en landschap. Vooral daarmee ontpopt hij zich als een romanticus en tevens is hiermee zijn traditionele stijl verklaard. Geen flauwekul. Laat door jouw ogen zien wat je belangrijk vindt, moet hij hebben gedacht. Ik ken eigenlijk uit de vorige eeuw geen vergelijkbare kunstenaar, tenzij de Amsterdammer Jan Strube die een generatie eerder ‘het Brabant van toen’ vereeuwigde.

De tentoonstelling in Leeuwarden, die tot 29 maart duurt, is een must voor oprjochte Friezen en hen die dat landje en zijn steden en dorpen hebben leren waarderen. Hetzelfde geldt onverkort voor het fraaie, bij Wijdemeer Leeuwarden uitgegeven (en in elke boekhandel te bestellen) boek Sjoerd Andringa – een poëtisch beeld van Friesland van Rienk Terpstra.

Dit artikel als Word-document downloaden

Friesch Dagblad: ‘De man die bezieling aan het Friese landschap geeft’. webversie

Leeuwarder Courant: ‘Sjoerd Andringa: de schilder’. Via Blendle 20 ct

Nieuwsuitzending Omrop Fryslân tv 11 januari, inclusief kort gesprek met de kunstenaar uit archief (Frysk).

4 Reacties op “De verborgen talenten van Sjoerd Andringa”