hhBest – Sinds 1996

Hitlers laatste offensief was poging Antwerpse haven te heroveren

  Amerikaanse infanteristen vechten in de Ardennen. Foto US Army (publiek domein).

Het had weinig gescheeld, of de geallieerden die ons, Zuid-Nederlanders, in september en oktober 1944 hadden bevrijd, zouden rond Kerstmis van dat jaar zijn ingesloten. Met het Ardennenoffensief, waarvoor Hitler zijn laatste nog overgebleven divisies bijeenraapte, wilde hij door het westelijk front breken, de Maas overteken en de Antwerpse haven (essentieel voor de bevoorrading van zijn tegenstanders) heroveren. Een nieuwe Blitzkrieg, die de laatste  stuiptrekking van Nazi-Duitsland zou blijken. Uiteindelijk zou het uitdraaien op een (mislukte) belegering van het stadje Bastogne (Bastenaken), de reden dat Engelstaligen het hebben over The Battle of the Bulge (‘zak’).

Wat hebben wij, bevrijde Brabanders, er destijds van meegekregen? Vrijwel niets. Of Radio Oranje, toen al opererend vanuit Eindhoven, er over berichtte, weet ik niet. Ik was 10 jaar. Het als De Stem op de pers van het eertijds foute Dagblad van Noord-Brabant gedrukte krantje (niet meer dan een velletje boterhampapier) wist natuurlijk ook van niks en of mijn overbuurjongen, Bob van der Pas, die regelmatig uit radioberichten samengestelde ‘bulletins’ plakte op een plankje in hun voortuin, er iets over meldde, weet ik ook niet meer.

Vast staat dat de geallieerden ons liever niet wijzer maakten dan nodig. Dat weet ik van mijn moeder. Wij deelden toen ons huis in Ginneken met een Engelse officiersmess. Op kerstavond 1944 – de slag was toen al ‘n dag of tien aan de gang – kwam captain Breen met een matras en zijn handwapen de trap af, met de bedoeling zich bij de telefoon in de salon te installeren.

Moeder: Is it serious?

Breen: Yes, very serious. En hij sloot de deur voor haar neus.

Dat waren we van hem niet gewend. Breen was een aardige, hoffelijke man, wiens foto plus dat van zijn echtgenote nog jaren op het schrijfbureautje van m’n moeder heeft gestaan.

‘Onzin!’

Wie nu in Bastogne komt – en ik was daar op vakantie-doorreis heel vaak – kan zien, hoe dat volledig platgebombardeerde stadje van weleer dankzij ‘de geschiedenis’ is opgebloeid tot een welvarend toeristencentrum. In een van de restaurants krijg je een placemat met een collage van historische foto’s waarop natuurlijk de Amerikaanse brigadegeneraal Anthony McAuliffe niet ontbreekt. Hij was het die na een voorstel van de Duitsers tot overgave van de stad het legendarische woord Nuts! uitsprak: Onzin!

Het marktplein van Bastogne, waarop de bekende Shermantank, is naar McAuliffe genoemd.

Op eerste kerstdag 1944 sprak Hitler over zelfdoding

Curieus: Een merkwaardige file in de Ardennen

Nog een terugblik: NPO Geschiedenis

2 Reacties op “Onze bevrijders in december ’44 bijna ingesloten”