hhBest – Sinds 1996

9. Actieplan voor duur-zaamheid nodig

Onthaasten. De voorbereidingen voor een kanotochtje over de Dommel.
Foto © Jan van de Ven

Brabant dient de ingeslagen weg naar duurzaamheid te vervolgen, te vernieuwen en te versnellen. De Brabantse duurzaamheidsbalans dient tegen het licht te worden gehouden van de nieuwe tijd, die in het teken staat van anders en beter in plaats van meer en verder, kwaliteit in plaats van kwantiteit. Dit is kort samengevat het pleidooi van de hand van dr. Theo Beckers, onder meer van 1999 tot 2004 directeur van Telos, het provinciale kenniscentrum voor duurzame ontwikkeling.

Nederland loopt al lang niet meer voorop in de aanpak van klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit, ook Brabant niet. De omzetting van nieuwe kennis in diensten, producten en bedrijfsprocessen blijft achter, net zo goed als de verduurzaamheid van de energie. Beckers vindt het wenselijk, dat er een nieuw vierjarig actieplan voor het provinciale beleid voor de duurzaamheid wordt opgesteld ‘om te voorkomen dat dit beleid blijft steken in symboolpolitiek’. Daarin moet uiteraard ook aandacht worden geschonken aan de mondiale voetafdruk (de mate waarin de aarde wordt belast) van alles wat Brabant produceert en consumeert.

Beckers wijst in zijn beschouwing ook op het interessante gegeven, dat de meeste Brabanders zeggen meer eigen tijd te verkiezen boven meer geld. Het belang dat men hecht aan vrije tijd boven werk is in Brabant hoger dan in de rest van het land. Een kwart van de Brabanders zegt bewust te hebben gekozen voor een sober leven en meer dan de helft zegt bewust afgestapt te zijn van een haastig leven, opmerkelijk hogere cijfers dan in de rest van ons land. ‘Er blijkt draagvlak in de Brabantse opinie te zijn voor een andere manier van omgang met leven in de tijd; er is een voedingsbodem voor verandering’, aldus dr. Beckers, die getuigt: ‘Alleen gedragsverandering van routines in productie en consumptie, leidt tot het goede leven’.

In de verschillende beschouwingen krijgen leiders en politici vaak behartigenswaardige adviezen. Vaak wordt gepleit voor samenhangende verhalen, zoals in vorige afleveringen ook al gesignaleerd.

<-De molenaar leefde al ‘van de wind’.

Bij dr. Gabriël van den Brink, hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde in Tilburg, lezen we bijvoorbeeld: Leiders en politici mogen zich nooit beperken tot het signaleren van feitelijke ontwikkelingen. Ze moeten deze verwerken in een samenhangend verhaal dat enerzijds de Brabantse zaak op een (inter)nationaal niveau positioneert en anderzijds alle in de bevolking aanwezige krachten of ambities mobiliseert’. Volgens hem is het een misverstand te denken, dat politiek en beheer samenvallen. ‘Men kan de publieke zaak alleen dienen wanneer men eigen waarden of idealen onder woorden kan brengen. Daartoe moet het bestuur een ‘regionaal verhaal’ ontwikkelen waarbij men de spanningen van lokaal versus globaal, innovatie versus traditie of economie versus ecologie op een hoger niveau overwint’.

Debat over cultuur

Een goed samenhangend verhaal is wat mij betreft ook nodig voor het culturele beleid. Drs. Joep Baartmans -van den Bogaart, onder meer provinciaal bestuurder van 1987 tot 1995 en verbonden aan tal van commissies in de culturele sector, geeft een overzicht van de culturele stand van zaken in Brabant. Zij herinnert er aan, dat de titel Culturele Hoofdstad van Europa aan Eindhoven/Brabant dan wel voorbij is gegaan, ‘maar dat zij zich niet kan voorstellen, dat na alle voorbereidingen voor die kandidatuur de inhoudelijke winst niet hoe dan ook verzilverd zou worden’.

Nou, ik kan me dat wel voorstellen. Of het met de verhouding tussen het provinciebestuur en de gemeentebesturen namelijk wel zo goed zit als vaak wordt voorgesteld, betwijfel ik.

Joep Baartmans pleit terecht voor een gezamenlijk debat over hoe de kunst optimaal floreert. Dat debat zou provinciebreed gevoerd moeten worden met kunstenaars, kunstinstellingen en de geïnteresseerde burgerij. Zij ziet genoeg mogelijkheden in Brabant om tot een vruchtbare samenwerking te komen. Zo zou er bijvoorbeeld een intendant voor muziek moeten komen die een aantal jaren de tijd krijgt om een programma uit te werken waarin ensembles, opleidingen, programmering en podia optimaal gekoppeld worden tot voordeel van alle betrokkenen en het publiek. De mooie zin: ‘De kunst van het samenleven’ kan volgens haar ook werkelijk inhoud krijgen en zij stippelt het pad daarheen nauwkeurig uit. Haar enthousiaste pleidooi spreekt mij wel aan.

Tot besluit nog een belangrijk citaat: ‘De provincie zal haar zorg voor de basis en de top van de cultuur het best behartigen door een dienstbare basisstructuur te handhaven en door te ondersteunen wat bijzonder is, minstens van provinciaal belang, en bescherming behoeft.

Laatste aflevering (10): ’Je moet nooit wanhopen, nooit’

Aflevering 1, 16 augustus 2014

Aflevering 2, 23 augustus 2014

Aflevering 3, 30 augustus 2014

Aflevering 4, 6 september 2014

Aflevering 5, 13 september 2014

Aflevering 6, 20 september 2014

Aflevering 7, 27 september 2014

Aflevering 8, 4 oktober 1014