ls een post op deze site begint met wat in de typografie heet een initiaal, zoals de A hier, bevat zij een mening of interpretatie van de schrijver.
Het Nieuwste Brabant
20 september 2014 | 
Geplaatst door: 
6. Opgeklopt Brabant-gevoel goed voor horeca
Uitbundig Bourgondiërschap. Foto © Jan van de Ven
Bij Omroep Brabant gebeurt alles met ‘het gevoel van hier’. Alsof dat niet voldoende is, worden we opgescheept met ‘Groots met een zachte G’… Reclamemakers geven nooit op. Het Brabantgevoel wordt er ingestampt. Hebt u het gevoel van hier niet, dan bent u kennelijk een sukkel, die het niet verdient hier te wonen.
Wà zegde. Bende wel ‘ne geborre en getoge Brabander en hedde nie het geveul van hier? Mar toch. Ge wit nie wagge mist. Ge moet mar ‘ns gauw op zoek gon naar ouwe Brabantse identiteit, want echt, aan jou markeert iets. Snaptut? Witte nie wor-ie zit, jouwe identiteit? Mèr, mèr toch. Bende ook al ginne Bourgondiër? Nou zeg. Doede zeker ok al nie aan Carnaval. Mee jou kan’k ok niks beginnen.
In het provinciale boekwerk Het Nieuwste Brabant, komt wel vaak de Brabantse identiteit of het Brabantgevoel om de hoek kijken. Natuurlijk is er zoiets als de Brabantse identiteit, gestoeld op een lange traditie. Maar die veelgeprezen identiteit lijkt echter vaak een kapstok waaraan iedereen van alles en nog wat kan ophangen. Wordt er af en toe niet overdreven? De hunkering naar erkenning zit in de menselijke aard en tref je aan op tal van plaatsen waar ook ter wereld. Dit is zeker niet exclusief voor Brabant, maar de hang naar het ‘eigene’ blijft hier wel degelijk bloeien in tal van uitingen. Het zijn vooral reclamemakers, die met verve en overdrijving gebruik maken van deze omstandigheid om hun boodschap – van welke aard dan ook – een sentimentele glans te geven; een forse dosis smeerolie om door te dringen op plekken waar ze hun boodschap willen laten excelleren.
Dickens en Halloween
Reclamemakers overdrijven graag, ook als het over Brabant gaat. Wij Brabanders heten van huis uit bescheiden en gemoedelijk te zijn. Het zou mooi zijn als deze mooie deugden onze tijdgeest zouden trotseren. Een bescheiden en gemoedelijk mens? In de ogen van velen is dat vandaag de dag een sukkelaar. Ook deze deugden, ooit onlosmakelijk verankerd in de Brabantse identiteit, verdwijnen steeds verder uit het zicht. Het is zelfs zeer de vraag wat hier nog van over is in het nieuwste Brabant. Misschien resten slechts oppervlakkige en aanstellerige vormen van vaak opgeklopte gezelligheid en onbenullig amusement bij voorkeur gegoten in simpele tv-formats met de schijn alsof dit alles ‘uit het leven gegrepen is’. Maar misschien is dit toch ook al het nieuwste Brabant en is het gewoon een kwestie van wennen.
Het aantal evenementen neemt met het jaar toe, maar ze hebben niets met het zo geroemde ‘Brabants eigene’ van doen. Bijvoorbeeld: Wintelre verkleedt zich traditioneel een weekend per jaar in de sfeer van Charles Dickens. In Best doen ze ook zoiets rond Kerst (zonder mis). Zandoerle heeft de eeuwenoude traditie van de Sint Janstros aan de voordeur ingeruild voor een uitbundige jaarlijkse viering van Halloween in oktober, waarbij bewoners hun huizen en tuinen aankleden met ‘griezelige’ Halloweencreaties, gesneden uit pompoenen. De bomen op de brink van Zandoerle hangen dan vol met verlichte spookachtige figuren. In dezelfde maand vinden in de Kempen talrijke drukbezochte Bierfeesten plaats naar Beiers model, compleet met deernen en mannen gestoken in Lederhosen.
Het enige resterende aspect van het‘Brabants eigene’ van dit alles is het uitbundig feesten, maar van een specifieke Brabantse inhoud of traditie is geen sprake. De befaamde Brabantse filosoof Cornelis Verhoeven (1928-2001) analyseerde in 1968 in zijn Afscheid van Brabant het verschijnsel en het karakter van het ‘typisch Brabantse’. Hij voorzag als geen ander het naderende einde. Zijn filosofische benadering kreeg in 1980 een emotioneel en een ontroerend slot in de vorm van een lied. De door velen gewaardeerde Nistelrooise troubadour Ad de Laat (1947-1995) nam namelijk in zijn bekende ‘Brabant, Ge bent veranderd´met een diep doorleefde tekst definitief afscheid van alles wat ooit in dat eigene voelbaar was geweest.
En gai geleuft da
De reclamemakers, die zich graag met onze identiteit bemoeien, nemen de Brabantse bescheidenheid op sleeptouw om die te hervormen tot een groots, meeslepend en uniek Brabantgevoel, een uitbundig Bourgondiërschap. Dat zou saamhorigheid bevorderen. Ik geloof er niks van. Over onze hoofden heen, worden we uitgeleverd aan de commercie ter bevordering van het toerisme en de horeca. We lachen er ’n keer mee en dat is dan wel weer mooi. Het is ook een beetje uitlachen. Met andere woorden: ze doen maar wat ze niet laten kunnen. Zo zie je, dat de Brabander ook de spot kan drijven met overgedreven gedoe. Ook al een mooie eigenschap! Dat overtrokken en opgeklopte Brabantgevoel nemen we op de koop toe. Je moet niet overal over vallen. Licht en relativerend spelen met gevoelens lijkt nog altijd troef. Onschuldige prikkels waarachter heel diep weg in het achterhoofd toch een pesterijtje schuil gaat: In Waalre vinden ze dat die van Aalst er niet bij horen. Niks Aalst. In Orskot is het af en toe zo’n slecht weer dat je zelfs een Bestse hond niet naar buiten zou sturen. En wat zeggen Veldhovenaren? Blijf weg in Zeelst. En Zeelst zegt: Zilst blijft Zilts. En Nuenen? Gewoon: Nuenen dwers. Is dat allemaal Brabantgevoel? En gai geleuft da. Das Hellimons.
Tot besluit: De directie van een internetprovider pochte recentelijk in een mailing, dat ‘zijn organisatie het vertrouwde gevoel van Brabant combineert met de kracht van glasvezel’. Waar het Brabantgevoel al niet goed voor is!
Na deze persoonlijke ontboezeming beloof ik dat ik in de komende aflevering terugkeer naar de inhoud van de beschouwingen over dit onderwerp.
Volgende aflevering: Brabant-promotie loopt mank
Aflevering 1, 16 augustus 2014
Aflevering 2, 23 augustus 2014
Aflevering 3, 30 augustus 2014
Geplaatst in Brabant