In De Jonge Jan door Herman Heijermans (9-slot)
In De Jonge Jan
Negende toneel
Officier – schrijver
– Ansing Arend – bode
OFFICIER,
nadat Ansing is binnengeleid: ‘k Ben straks harder voor jou geweest, Ansing Arend, dan goed en noodzakelijk was. Maar je was ‘r zelf oorzaak van, door je zonderling gedrag na de brand, door je uitlatingen, vooral door je
verzwijgen van dingen die je wist. Waarom heb jij niet eerlijk verteld dat jij niet ’t laatst in huis was? ‘k Moest je wel aanpakken als ‘k gedaan heb. Dat spijt me. Je wist toch dat Jan na vijven op de zolder was?
ANSING:
‘k Weet nimmendal.
OFFICIER:
Je wist, toen je ‘m op straat tegenkwam, toen-ie zo schrok toen jij hem vertelde dat Santje door ’t raam was geklommen, je wist toen door z’n uitroep dat er
brand was. ’t Is loffelijk als je ’n broer niet verraadt, maar de justitie om de tuin leiden is verkeerd, Ansing. Je kan nu gaan. Goeiendag. En pas voortaan braaf op.
ANSING:
Mot ‘k gaan? Gaan? En ‘k dach, ‘k dach dat ‘k most blijve.
OFFICIER:
Nee. Jan is de schuldige.
ANSING:
As ’t dan mot… as ’t dan mot, ‘k hei d’r weet van.
OFFICIER:
Van wát weet?
ANSING:
’t Is met petrolie angekomme.
OFFICIER:
Jawel. Ga maar jongen, ‘k weet ‘r genoeg van.
ANSING:
‘k Hei ’t gedaan omdat… omdat ze me pestte.
OFFICIER:
Je hebt het niet gedaan, Ansing. Je kunt rustig naar huis gaan.
ANSING:
As ‘k zeg da ‘k ’t gedaan hei, dan hei ‘k ’t gedaan. Dan hei ‘k ’t gedaan, met petrolie uit de kan. Omdat ze me pestte.
OFFICIER:
Waarom sta je nou zo pertinent te liegen? Schelt.
ANSING:
‘k Lieg nie as ‘k zeg, as ‘k zeg da ‘k met petrolie…
OFFICIER:
Je kunt gaan, Ansing.
ANSING:
En ‘k dach, en ‘k dach…
OFFICIER,
opstaand: Dan dacht je verkeerd. Tot bode: Deze getuige is klaar.
Af.
Ansing
blijft mummelend staan, het hoofd gebogen, wil nog wat zeggen, zoekt de officier, zakt in stompzinnige verlegenheid. Bode wenkt hem.
Doek
Katwijk-aan-Zee,
juli 1903.