Achterom kijken 27
In deze serie, getiteld Achterom kijken, plaats ik mijn hoofdzakelijk documentaire foto’s, gemaakt in onder meer Friesland (1956-1961) en Noord-Brabant (vóór 1956 en sinds 1961). Meer info hierover. Klik op de foto voor het originele exemplaar. De complete serie is via ‘Rubrieken’ in het menu (links) te bereiken. © Guido t’ Sas. |
Hoog bezoek aan Friesland, journaille geweerd, 1956
Mei 1956. De toenmalige minister van Economische Zaken, prof. dr. Jelle Zijlstra, vergezelt zijn Belgische collega Jean Rey bij een informeel werkbezoek aan oostelijk Friesland. De bewindslieden bezochten daarbij onder meer de scheepswerf van Bodewes (nu Damen) in Bergum (foto, waarop Rey, uiterst links, in gesprek is met Zijlstra).
Van de Luikse advocaat en liberaal Rey vertelt Wikipedia onder meer dat hij tegen het einde van de jaren zestig zelfs voorzitter van de Europese Commissie is geweest.
De Friese voorman van de Anti Revolutionaire Partij Zijlstra maakte een glanzende carrière. Hij was hoogleraar economie aan de VU en in de periode 1952-1967 achtereenvolgens lid Tweede Kamer, fractievoorzitter van de ARP, lid Eerste Kamer, minister (ez, financiën), minister-president in een interimkabinet, minister van staat en president van de Nederlandsche Bank. Hij overleed op 83-jarige leeftijd in 2001. Zijlstra dankte zijn landelijke beroemdheid niet in het minst aan Wim Kan, die in een oudejaarsconférence op de wijze van Yellow Submarine van The Beatles zong: ‘Waar we heen gaan, Jelle zal wel zien.’ Later door verschillende mensen omgezet in een carnavalslied. (Zie ook: Wassenaar Yellow Submarine).
Tewaterlating van een coaster van een dwarshelling op de scheepswerf van Bodewes (nu Damen) in Bergum-Suameer. Klik op de foto voor het originele exemplaar. |
Afstandelijk
Ministers werden in 1956 nog aangesproken met excellentie, traden slechts in de publiciteit als zij dat nodig vonden en Zijlstra vond dat helemaal niet zo gauw. Uit het archief van scheepswerf Damen (voorheen Bodewes) in Bergum ontving ik een verslag in de Leeuwarder Courant van 16 mei 1956, waaruit blijkt dat de pers tijdens dat ‘hoog bezoek’ buiten de deur werd gehouden. Zo werd het journaille aan de poort van Philips Drachten door de portier de toegang geweigerd. Het valt op dat de krant dat allemaal meldt. Je kunt het beschouwen als een van de eerste pogingen afstandelijk gedrag van politici en bestuurders te kritiseren. De echte democratiseringsgolf zou pas in de jaren zestig op gang komen.
Linthorst Homan
Op de foto staat trouwens, geheel rechts met de hoed ‘zwierig’ op het hoofd, nog een interessante figuur: mr. Henri Pieter Linthorst Homan, commissaris van de koningin en tijdens Wereldoorlog II directiesecretaris van Philips in Eindhoven. Harry Homan nam toen deel aan het verzet en er wordt beweerd dat hij tot degenen behoorde, die de Royal Air Force kaartmateriaal in handen zouden hebben gespeeld, waarop Duits afweergeschut was te zien, zodat het ‘Sinterklaasbombardement’ van 6 december 1942 op de Philipsfabrieken in Eindhoven kon worden uitgevoerd.
Homan was wat men toen noemde ‘een sportief en vlot persoon’. Toen ik bijgaande foto maakte, kwam hij naar me toe en vroeg gewoon, ‘heb je een sigaret voor me’. Hem gold bovengenoemde ‘afstandelijkheid’ dus niet.
In 1956 reed Homan de Elfstedentocht uit. ‘Gesteund’ door twee bemanningsleden van het Friese Statenjacht, dat wel.
(Met dank aan de heer Richard Nugteren van Damen Shipyards en mevrouw Loes Zijlstra van Royal Bodewes Shipyards voor de verstrekte inlichtingen.)
Lees dit artikel uit Leeuwarder Courant van 04.12.14:
Verstomde werf in Sumar komt tot leven
https://blendle.nl/i/leeuwarder-courant/verstomde-werf-in-sumar-komt-tot-leven/bnl-lc-20141204-SQHJBOP/r/sh-em
Honderd jaar na de geboorte van oud-premier Jelle Zijlstra ligt er een biografie over de eerste Nederlandse politicus die met zijn economische vakkennis een succesvol imago in de politiek wist op te bouwen. Historicus Jonne Harmsma hoopt op 29 november aan de Rijksuniversiteit Groningen te promoveren op dit biografisch onderzoek.