Achterom kijken 13
In deze serie, getiteld Achterom kijken, plaats ik mijn hoofdzakelijk documentaire foto’s, gemaakt in onder meer Friesland (1956-1961) en Noord-Brabant (vóór 1956 en sinds 1961). Meer info hierover. De complete serie is via ‘Rubrieken’ in het menu (links) te bereiken. |
Franeker verloor al vroeg neogotische kerk: 1960
Een parochie die, wegens fusie met een andere, of omdat ze verhoudingsgewijs te klein is geworden om haar soms monumentale kerk overeind te houden, is tegenwoordig aan de orde van de dag. Maar de Sint-Franciscusparochie in Franeker overkwam het al in 1960.
Die neogotische kerk, in de jaren 1861-1863 gebouwd onder architectuur van Carl Weber, heeft dus de eeuw net niet gehaald. Dit in tegenstelling tot vele andere bouwwerken van deze Duitse architect, voornamelijk in Brabant en Limburg. Pas tegen het einde van de vorige eeuw geraakte het erfgoed-denken in zwang, waardoor bij voorbeeld Webers Odulphuskerk in Best (1886) als rijksmonument kon worden behouden.
Tijdens de periode van de zogenaamde katholieke emancipatie in de tweede helft van de negentiende eeuw, kreeg Friesland maar liefst achttien neogotische kerken, waaronder de inmiddels beroemde, de stad dominerende Bonifatiuskerk van Pierre Cuypers in Leeuwarden. Van die achttien kerken zijn er nog vijftien over.
Nog een Franciscuskerk
Rond 1960 gold in de r.-k. Nederlandse Kerkprovincie nog het beleid, dat elke nieuwe wijk haar eigen parochiekerk moest krijgen. Zo ook Leeuwarden Oost, waar de Benedictijn Frans Kocken (1919-2008) tot bouwpastoor werd benoemd van de Franciscuskerk. Die heeft hij bijna letterlijk met dubbeltjes en kwartjes bij elkaar gebedeld. Daarvoor reisde Kocken als een missionaris menige zondag naar het katholieke zuiden, waar hij dan toestemming kreeg voor een bedelpreek. Ook die kerk – ontworpen door H.J. van Wissen en qua karakter geheel afgestemd op de ‘vernieuwingsgedachten’ van het Tweede Vaticaans Concilie – is in 2004 aan de r.-k. eredienst onttrokken en verkocht aan een andere geloofsgemeenschap. Ze is wel een gemeentelijk monument!
De Redacteur Erfgoed van de Leeuwarder Courant (@LC_erfgoed) reageerde met een interessante tweet:
Ja, de trieste sloop van de Franeker toren in 1961 leverde zelfs een komisch verhaal op: http://arc.ndc.x-cago.com/archive/expressor.do?date=19610519&item=bHNka1JEYWNQUTBqMytGaC9BZDJlSnJvWVNEVVNZL2o=