Veel meer dan reizen en rondkijken in de VS
Geschiedschrijver Geert Mak (66) heeft al z’n leven lang iets met de Verenigde Staten. Mede dankzij zijn kritische geest, kun je het typeren als ‘n haat-liefde-verhouding. Zijn nieuwste boek, opnieuw een standaardwerk, is daar de getuigenis van.
De titel Reizen zonder John is een parafrase van John Steinbecks reisverslag uit 1960 Travels with Charley. Vijftig jaar nadien heeft hij diens spoor door de staten gevolgd, maar het verschil met de door hem bewonderde voorganger is, dat Mak heel wat meer heeft gedaan dan reizen, rondkijken en met de mensen praten.
Zoals al bleek uit zijn boek In Europa (2006), dat ook tot een boeiende documentaire televisieserie heeft geleid, is Mak niet alleen uit het goede onderzoekershout gesneden, maar beschikt hij ook over een enorme belezenheid. Hij weet precies waar hij moet zijn in literatuur en archieven. Hem volgend op zijn reis met de camper, krijg je het gevoel dat niets van enige relevantie hem ontgaat.
Kwijnende supermacht
Achter de weinig pakkende titel van het dikke Amerika-boek (550 bladzijden) schuilt dan ook de nagenoeg complete geschiedenis van wat ooit werd aangeduid als De Nieuwe Wereld en tot voor kort als Het land van de onbegrensde mogelijkheden. De federale staat die uit Wereldoorlog II tevoorschijn kwam als de supermacht, die ook het leven in Europa en de rest van de wereld intensief zou beïnvloeden en zelfs drastisch veranderen.
Geert Mak gebruikt zijn schrijverstalent, oftewel zijn kunst om in een vlotte, onderhoudende, inderdaad journalistieke stijl zijn bevindingen over te dragen, ons als spelenderwijs vertrouwd te maken met dat merkwaardige conglomeraat van staten en volken en hun narcistische karaktertrekken, die het land – naar het nu lijkt – op termijn wel eens de das om zouden kunnen doen.
Tegelijkertijd bergen de waarnemingen van de reizende schrijver, waar hij stuit op het verval van stad (Detroit!) en platteland, de verontrusting in zich dat het voorspellend kan zijn van wat ons in het oude Europa te wachten staat.
Denk ook in dit geval maar weer eens aan een televisie-versie. Ik ga in elk geval vast op het puntje van m’n stoel zitten.
Zie ook: Geert Mak over wapengebruik in de VS