hhBest – Sinds 1996

Door J.C.M. van der Schoot

Met de presentatie van het bidbook Eindhoven/Brabant voor de kandidaatsstelling Culturele Hoofdstad van Europa 2018 is er een nieuwe fase aangebroken, namelijk die van ‘schouders eronder en geen gezeur meer’. Of daarmee definitief het gemor over een budget van 141 miljoen euro achter de rug is, valt te bezien. We gaan immers nog zware jaren tegemoet. Commissaris van de koningin Wim van de Donk en artistiek leider Martijn Sanders hebben er alles aangedaan om de vijf gemeenteraden (Breda, Tilburg, Den Bosch, Helmond en Eindhoven) warm te krijgen voor de plannen.

Zij maakten in de afgelopen maanden gezamenlijk een tournee langs de steden om hun plannen te verduidelijken en goodwill te kweken. Hun overredingskracht heeft vele twijfelaars over de streep getrokken. Blijft onverlet het gegeven van een investering van 141 miljoen euro. Een gigantisch bedrag in een uiterst onzekere tijd. Eindhovens burgemeester Rob van Gijzel ziet ’het investeren door geloof in de toekomst te hebben als de beste oplossing voor de crisis’. Dat is heel mooi gezegd. Maar investeren in onderwijs, armenzorg en ouderzorg om maar enkele gebieden te noemen, zou evenzeer de toekomst op een breed maatschappelijk vlak ten goede kunnen komen.

Het bidbook maakt van het begrip cultuur een wel zeer ruim begrip. Burgemeester Van Gijzel spreekt over : ‘Vormgeven aan processen op het gebied van technologie, voedsel , design en kunst’. Dit lijkt verdacht veel op een van de speerpunten van Brainport. Ook artistiek leider Martijn Sanders spreekt zijn eigen taal om het bidbook aan de man te brengen. ‘Wij maken de stad. Wij verbinden mensen ‘. Toe maar. De maakbare cultuur? Lijkt me een visie uit vervlogen tijden.

De scheidslijn tussen high en low culture moet volgens Sanders worden afgebroken. Waarom dat zou moeten, horen we niet. Nog sterker: de professionele cultuurbeoefenaars en de amateurs zitten volgens Sanders veel dichter bij elkaar dan wij denken. Wij dat zijn u en ik. Maar niemand verbaast er zich toch over, dat sommige amateurs over meer kwaliteiten blijken te beschikken dan sommige professionelen. Hoe zo dan een scheidslijn afbreken?

Van Gijzel en Sanders hanteren een opgeblazen -en naar mijn mening- ook onverstandige marketingstrategie, voorzien van een reeks modetermen om alvast alle voorgenomen plannen van een goudrandje te voorzien. Herhaaldelijk vallen de begrippen proeftuin en open laboratorium. Daar kun je alle kanten mee op. In een proeftuin mag de oogst mislukken en in een laboratorium hoeft niet elke proef te slagen. Creativiteit verbinden aan verbeelding -zoals wordt bepleit- is prima. Van inbeelding heeft de cultuur echter al genoeg te lijden.