De inval van de Duitsers in 1940.

Op historische grond, namelijk op het luchtlandingsterrein van 17 september 1944, in en rond een hangar van het museum Bevrijdende Vleugels in Best, voltrok zich vanavond de première van Oorlogstuig, een theaterspektakel naar de waar gebeurde geschiedenis van het Brabantse jodinnetje Rosa Glaser.
Mede dankzij de beschikbaarheid van veel rollend materieel en authentieke stukken van het oorlogsmuseum, was men in staat, de uitverkochte zaal een aantal levendige filmisch-realistische scènes te presenteren.

 
Rosa wordt door ‘foute politiemannen’ verhoord.

Massascènes het sterke punt

Door Guido t’ Sas

Amateur-toneelgroepen zien graag een recensie van hun activiteit, een min of meer officiële vorm van feedback, geleverd door iemand die geacht wordt ‘er verstand van te hebben’. Om er wellicht wat van op te steken en ook vanuit het oogpunt van reclame voor de reprises van hun voorstelling. Is het de moeite waard?

Maar een rechtvaardige bespreking als die van het professionele theater is nauwelijks mogelijk. Steeds weer moet het voorbehoud worden gemaakt, dat hier de dramatisch ongeschoolde liefhebber aan het werk is.

Ik zal het dus in dit geval – de voorstelling Oorlogstuig – niet hebben over ‘spelkwaliteiten’. Die zijn, zoals altijd,  van sterk wisselend niveau. Overigens heeft de Stichting Ons Eygen Landt (er is in dit geval geen sprake van een vereniging) die de hoofdverantwoordelijke is voor de productie, een zekere naam opgebouwd. Ik herinner me bij voorbeeld van jaren geleden One flew over the cuckoo’s nest, een uitvoering die de professionaliteit heel dicht benaderde  en enkele heel goed uitgevallen producties in het Joe Mann Natuurtheater.

Massascène: De vergeefse vlucht voor de Duitsers.

Het idee, het boek van Paul Glaser over zijn Tante Roosje, als uitgangspunt te nemen, is zonder meer een bovenslag. Alleen…dramatisering van zo’n authentiek historisch verhaal is wel even iets anders. Dan wachten nogal wat valkuilen, zoals de dialogen, die sec, zonder een zin teveel, de toeschouwer duidelijkheid moeten verschaffen over wat er gebeurt. Als je dan afziet van een voice over, of een ‘koor’, zoals de klassieken dat gebruikten om het publiek de draad van het verhaal aan te bieden, maak je het jezelf niet gemakkelijk. Daar is vakmanschap voor nodig.

Wat dat laatste betreft, is Oorlogstuig minder geslaagd. Het is een wat verbrokkeld, zich herhalend geheel, met veel dood hout. En de vergissing die hier wordt gemaakt is dat een oorlogsverhaal, ook al heeft het veel tragische kanten, niet ‘compleet’ is als de relativerende humor ontbreekt. Zij die de oorlog, de Duitse bezetter en de collaborateurs hebben meegemaakt en weerstaan weten dat die (galgen)humor – en de Hitlermoppen – velen overeind hebben gehouden.

Wat ‘Oorlogstuig’ toch de moeite waard maakt, zijn de massascènes, die telkens weer verrassen als de roldeuren die de achtergrond van het speelplan vormen, omhoog worden getrokken en de figuratie in de buitenlucht voorbij trekt. Die filmische taferelen ontlokken aan het publiek even zo vaak een dankbaar applaus. Het overvloedig gebruik van het materieel van het oorlogsmuseum betekende uiteraard een welkome versterking. Overigens geldt dat ook voor de totale aankleding met kostuums en attributen uit de jaren veertig.

Ga zeker kijken.

Oorlogstuig, de aankondiging op deze site.

www.oorlogstuig.nl

Museum Bevrijdende Vleugels

6 Reacties op “Oorlogsdrama op historische grond”