hhBest – Sinds 1996

Door Peter Stiekema

Op 1 juni, de eerste dag van de (meteorologische) zomer, presenteerde het CDA het programma dat de club bij de verkiezingen op 12 september aan een heleboel zetels moet helpen. Het programma, dat ‘Iedereen’ is gedoopt en waar het gezin wederom, enigszins jubelend, door de partijvoorzitster, als een soort hoeksteen van de samenleving werd voorgesteld, doet er werkelijk alles aan om de domme kiezer te plezieren en de PVV rechts in te halen.

Er komt een vlaktax van 35 procent, alleen de echt rijken moeten meer betalen. De 0.7 procent voor ontwikkelingshulp is niet langer heilig en er wordt een vorm van rekening rijden ingevoerd, teneinde de forens enigszins tegemoet te komen. Hoe? Tsja.

De nieuwe partijleider, die volgens mij iets van Buma Stemra heet, wekte tijdens de persconferentie de indruk er zelf eigenlijk niet echt in te geloven. Zijn neus werd nog net iets langer dan gewoonlijk. Deze Pinokkio zou zich eraan kunnen laten opereren, maar het is en blijft een gok, zou de plastisch chirurg zeggen.

De partijvoorzitster was echter werkelijk euforisch. Als we ADHD nog niet hadden uitgevonden, dan was dat nu wel gebeurd.  ‘Iedereen’, wat een vondst, moet ze hebben gedacht, terwijl ze bijna orgastisch van het ene been op het andere sprong. Met een dergelijke naam voor zo’n fabeltastisch partijprogram moet toch iedereen wel op je stemmen? Dat kan niet anders.

Bij het woord ‘iedereen’ schoten de oude lessen van mijn inmiddels al lang overleden leraar Nederlands Geert van Beek me weer te binnen. Iedereen, dat stond in de middeleeuwen toch voor Elckerlyc (in het Nederlands) en Jedermann (Duits) en Everyman (Engels). Elckerlyc is een laat-middeleeuwse moraliteit en/of zinnespel dat destijds veelvuldig werd opgevoerd en ook Duitse en Engelse versies kende. 

Voor de uloklantjes onder u: In het stuk beklaagt God  zich over de verdorvenheid van de mensen. Hij roept de Dood bij zich: Elckerlyc (de naam staat voor ‘elk mens’,  ‘iedereen’) moet verantwoording gaan afleggen van zijn leven.

Elckerlyc krijgt de opdracht een pelgrimstocht te ondernemen (dat wil zeggen hij krijgt te horen, dat hij moet sterven). Hij probeert tevergeefs de Dood om te kopen: hij krijgt geen uitstel. Wel mag hij op zijn tocht een reisgenoot meenemen.

Het voert iets te ver om in dit bestek het hele stuk uit te leggen, maar het geeft wel aan hoe wanhopig het CDA moet zijn om het partijprogramma ‘Iedereen’  te noemen en – ongewild, of ondoordacht – terug te grijpen op een middeleeuwse moraliteit. En enige uitleg, in ieder geval aan de kiezer, die plotseling weer zo belangrijk wordt, is wel op zijn plaats. Want het CDA is, gelijk Elckerlyc, op sterven na dood. Althans, dat mogen we toch minstens hopen.

Een reactie op “Elckerlyc”